Zichzelf afzeikende mafkezen
Onthullende reportages.
Give him enough rope and he’ll hang himself. Aan dit Britse spreekwoord moest ik denken bij het lezen van dit boek. Het weerspiegelt de werkwijze van reportagemaker/interviewer Marcel van Roosmalen. Hij laat zijn ‘slachtoffers’ aan het woord en schrijft op wat ze zeggen, al is het de meest baarlijke nonsens. Zo nu en dan voegt hij een korte, vaak droge opmerking toe of hij sluit daarmee af. Een en ander komt zowel hilarisch, als ontluisterend voor de geportretteerden over.
Auteur
Marcel van Roosmalen (Arnhem, 1968) is een journalist, columnist (Voor NRC Handelsblad, Radio 1 en voor kort Studio Voetbal) en schrijver. Als geboren Arnhemmer heeft hij een zwak voor Vitesse, een club waaraan hij zowel enkele boeken als enkele artikelen in dit boek heeft gewijd. In zijn Verantwoording laat de auteur weten een keuze te hebben gemaakt uit zijn beste reportages van de afgelopen twintig jaar.
De omvang van de bundel, wel 800 pagina’s, zou een indicatie kunnen zijn van een enorm oeuvre. Of kon Van Roosmalen moeilijk kiezen? Diverse bijdragen zijn overigens al zelfstandig verschenen of onder meer opgenomen in die andere verzamelbundel Nederland onder het systeemplafond. Andere stonden eerder in bladen als HP/De Tijd, dat ook zelf niet aan een observatie van de redactievergadering – waaraan Marcel een reuze hekel had – ontkwam, Volkskrant Magazine, Hard Gras (Marcels bijnaam bij Vitesse), Nieuwe Revu, Intermediair, Rails, Torpedo Magazine, Mikebode, de Varagids, NRC.next, het Parool, DWDD Magazine, NUsport, Geert, RTL, Vrij Nederland, De Ingenieur, NRC Handelsblad en De Correspondent, Het stuk over het huwelijk van Frans Bauer uit 2008 was nog ongepubliceerd. Het is de vraag wie daar veertien jaar later nog in geïnteresseerd is, maar dat geldt natuurlijk ook voor de artikelen over inmiddels overledenen als Conny Mus, Koos Alberts, Eddy Wally, Piet Paulusma en Martin Ros, evenals Pim Fortuyn, hoewel hun fans van destijds er weloicht een hommage in herkennen.
De bijdragen variëren van enkele pagina’s tot zeer uitvoerig, vaak eerder al als boek(je) gepubliceerd. Bijvoorbeeld over Pim Fortuyn, het charmeoffensief van Koningin Beatrix, Vitesse onder technisch directeur Edward Sturing, de PvdA-verkiezingscampagne van 2012, de bijeenkomsten van verschillende politieke partijen voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 – waarin de PvdA eerst nog Diederik Samson inzette en die na de leiderschapsverkiezing verving door Lodewijk Asscher en waarin Jesse Klaver teksten van Barack Obama pikt en zich laat sturen door ex-crimineel Wijnand Duyvendak – wonen in Betondorp en in Wormer (participerende observatie).
Vitesse, ik vond het wel een sympathieke club totdat NUON ze ging sponsoren en ik daar via mijn energierekening gedwongen aan moest meebetalen. Van Roosmalen kreeg via zijn vader de clubliefde met de paplepel ingegoten. Dat neemt niet weg dat hij de club en alles eromheen ironisch beschrijft met als motto het liedje waarin Arnhem in vier woorden wordt getypeerd: De Rijn, De fles, De Hoeren en Vites. ‘Binnenrijm,’ zei mijn vader. Het stuk over Theo Bos en over zijn eigen vader, die op dezelfde dag te horen kregen dat ze ongeneeslijke kanker hadden, vind ik ontroerend. Voor Theo Jansen en de legendarische persvoorlichter Ester Bal (‘Balletje’ of ‘kutje’) is tussen de regels door wel enige sympathie te lezen. Het stukje over FC Dordrecht is dodelijk.
Een kleine greep uit de inhoud: De Pimmels, Frank & Ronald de Boer in Qatar, Filosofiezomerweken, Geert Mak, Kevelaer, Erica Terpstra, Dierenambulance, Evangelische Omroep, De Ronde van Boxmeer, Ik ver(t)rek, Open Dag Heracles Almelo, Netwerken voor deurwaarders in Castricum, De Oranjegekte, Jean-Marie Pfaff – die de rekening voor Marcel liet liggen -, Jaarcijfers ABN Amro, Dierenwinkel Ambula in Amsterdam, Polenhotel in Boskoop, Geel en zwart (en rood) – over Zulte Waregem en de cursus ‘zelf wietolie maken’ in Haarlem.
Oorspronkelijk was ik van plan dit boek diagonaal te lezen, mede vanwege het feit dat ik verschillende passages mij al bekend waren. Maar uiteindelijk heb ik de volledige tekst van kaft tot kaft tot mij genomen. Een groot compliment voor de auteur.
Marcel van Roosmalen – Totaal. Zijn beste reportages. ISBN 978-90-290-9527-3, 800 pagina’s, € 29,99. Amsterdam: Meulenhoff 2022.