Intiem stilleven
Dicht op de huid geschreven levensverhaal van een 81 jarige vrouw met een schrijnend geheim.
Wanneer de echtgenoot van Frieda Tendeloo tegen alle verwachtingen eerder overlijdt dan zij, verhuist ze naar een verzorgingshuis. Louis was haar mantelzorger. Frieda’s enige zoon Tobias en zijn vriendin Nadine staan op het punt ouders te worden. Waar Frieda zich bewust wordt van eindigheid is haar zoon gefocust op een nieuw leven en dat zorgt voor wrijving. De blijdschap van het jonge stel rond de zwangerschap legt bij Frieda een trauma bloot dat ze voor iedereen heeft verborgen.
In de winter van 1963 ontmoet de jonge en naïeve Frieda Otto Drehmann, een getrouwde man die tien jaar ouder is. Ze krijgen een passionele affaire. Wanneer Frieda zwanger raakt wordt het haar duidelijk dat Otto zijn huwelijk, zijn baan op de universiteit en zijn positie in de kerk niet opgeeft voor een nieuw leven met haar. Zowel Otto als Frieda’s ouders laten haar in de steek en ze belandt in het parallel universum van een gevallen vrouw …
Auteur
Jaap Robben (Oosterhout, 1984) is een Nederlandse schrijver/dichter en theatermaker. Na zijn studie Milieu-Maatschappijwetenschappen ging hij naar de Koningstheater Academie in Den Bosch. Van september 2008 tot oktober 2010 was hij de Stadsdichter van Nijmegen. Hij vero verde met zijn romandebuut Birk boekhandel, lezer en recensent. Het boek werd bekroond met de Nederlandse Boekhandelsprijs, de Dioraphte Literatour Publieksprijs en de ANV Debutantenprijs. Er wordt gewerkt aan een verfilming. Ook Robbens poëzie, verhalen en prentenboeken voor kinderen worden door een groot lezerspubliek omarmd. Inmiddels verschijnen zijn boeken in tien talen.
Zowel de jeugdige Frieda als de bejaarde Frieda vertellen het verhaal. Het is haast onvoorstelbaar dat nog maar 60 jaar geleden een ongetrouwde zwangere vrouw werd behandeld als een ongewenste asielzoeker.
‘Ik dacht het al bij binnenkomst.’ Ze keek me zo strak aan dat haar hoofd zachtjes begon te wiebelen op haar nek. Het lukte me om brutaal terug te kijken, maar ik moest mijn hand bedwingen om mijn buik niet aan te raken. ‘Ik ben al sinds de oorlog hospita en ik pik jullie er zo uit. Ik verhuur geen kamers aan meisjes zoals jij.’
Tijdens het lezen van Frieda’s zoektocht naar een veilig onderkomen kreeg ik het gevoel dat de schrijver de erbarmelijke situatie waarin de jonge vrouw belandt zwaar aanzet waardoor het verhaal een Dickensachtige allure krijgt.
Alle ramen van de eerste verdieping waren dichtgetimmerd met oude deuren. Maar het krothuis moest bewoond zijn, want uit provisorische schoorsteenpijpjes langs de ramen walmde rook.
Het verhaal is uitermate knap geschreven, geen woord teveel, geen zin te weinig. Grote complimenten aan de schrijver voor zijn inlevingsvermogen. Je moet het maar kunnen; als man de gevoelens beschrijven van een jonge zwangere vrouw en die van een vrouw in de nadagen van haar leven.
Een melancholiek verhaal dat raakt.
Jaap Robben – Schemerleven. ISBN 978-90- 445-4838-9, 309 pagina’s, 309 pagina’s. € 23,99. Amsterdam: Uitgeverij De Geus 2022.