Het leven is kiezen
Wat ging er mis in zijn leven?
Bij Maak het mooi hebben we te maken met een autobiografische roman. De hoofdpersoon heet Thomas en zijn geboorteplaats is Nijmegen. Veel bestaande locaties worden genoemd. Het is ook een roman met herinneringen. Het begint al als Thomas op achtjarige leeftijd de heilige communie wordt toegediend. Hier openbaart zich dat hij een persoon is die in zijn eigen wereld leeft. De plechtigheid in de kerk en de feestelijkheden thuis gaan langs hem heen. De herinneringen bestaan voor het grootste deel uit terugblikken naar meisjes en vrouwen die hij ontmoette en waarmee hij soms een korte relatie had. Dat zijn er erg veel: Jana, Joke, Julia, Nienke, Else en Wiesje. Het zijn er zoveel dat het een enkele keer voor verwarring zorgt. Soms vraag je je af wie de ‘ze’ is. Het verwarrende van het boek zit ook in de opbouw. Er zijn plotselinge overgangen en veel flashbacks. Terwijl Thomas vooral een actief leven heeft als schrijver en docent krijgen we in deze roman alleen maar te maken met bespiegelingen die naar voren komen in de dialogen. Een concreet verhaal met belevenissen ontbreekt grotendeels.
Auteur
Thomas Verbogt (1952) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde. Als schrijver debuteerde hij in 1981 met de verhalenbundel De feestavond. Deze veelzijdige auteur schrijft verhalen, romans, toneelstukken en columns. Vaak bevatten zijn werken autobiografische elementen en staat de thematiek van de herinnering centraal. We zien dat terug in deze roman.
De hoofdpersoon Thomas een afwezige dromer. Hij is een einzelgänger die heel passief is, hij doet niet mee. De passiviteit komt duidelijk naar voren in een gezegde dat vaak terugkomt: het is zoals het is. Nooit wil hij ergens bij horen of ergens aan meedoen. Thomas voelt zich een toeschouwer die zich afvraagt wat hij moet doen met alles wat hij ziet en hoort. Hij vindt het vreselijk als anderen zeggen hoe het moet: je moet iets bereiken, succes hebben. Hem wordt gezegd door zijn ouders dat hij moet proberen voor anderen van wezenlijke betekenis te zijn. Hij moet een goed mens worden. Zij vriendin Nienke zegt hem: ‘maak het leven mooi’.
Thomas is veel bezig met zijn herinneringen. De stad Nijmegen en vooral het Kronenburgerpark spelen daarbij een rol. Ze helpen mee om terug te keren naar het verleden. Als hij op de bekende plekken wandelt heeft hij het gevoel dat hij door de film van zijn leven loopt. Hij beseft dat bijna niets echt voorbijgaat. Het park speelt een grote rol. Vaak zegt hij ‘ik leerde er lopen’. Thomas herinnert zich dat hij als kleine jongen in de kinderwagen zat. Zijn moeder wandelde met hem in het Kronenburgerpark. Zij zong en dat stelde hem gerust. Een ontroerend fragment.
Van alle vrouwelijke personages is Nienke de belangrijkste. Toen zij een keer op haar broertje moest passen kwam deze tijdens een ogenblik van onoplettendheid onder een auto en overleed. Haar ouders namen het haar dat zeer kwalijk. Jana, haar zus, verzocht Thomas op Nienke te letten. Nienke en Thomas krijgen een liefdesrelatie. Hoogtepunt was hun vakantie in Zeeland. Vaak heeft Thomas het over onze Zeeuwse dagen, een gelukkige periode. Veel gesprekken voeren ze niet. Nienke gaat naar een kostschool in Zwitserland. Een centrale vraag in het boek is wat er vroeger met Nienke is gebeurd. Dat wordt in de loop van het verhaald onthuld en dat geeft wat spanning.
Een prachtige roman, puur literatuur, die wel wat geduld vraagt.
Thomas Verbogt – Maak het mooi. ISBN 978-90-468-3031-4, 304 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Nieuw Amsterdam 2022.