Het verhaal van een loser
Pistool en gitaar.
De roman handelt over twee broers: Brant en David. Brant is archeoloog. Hij krijgt de kans om zijn ideaal uit te voeren: opgravingen in Peru in de Andes. David, de eigenlijke hoofdpersoon van het boek staat in de schaduw van zijn broer. Hij is besluiteloos en weet niet welke studie hij na zijn middelbare school zal volgen. Hij fotografeert en krijgt zelfs tijdelijk een baantje bij de krant. Zijn belangrijkste werkzaamheden bestaan uit het verkopen van tweedehands meubels die door zijn vriend en chef Wiebe vakkundig zijn opgeknapt.
Auteur
Thomas Jiskoot (1959) studeerde Engels. Hij werkt als redacteur en vertaler. In 2020 verscheen zijn eerste roman Overplaatsing.
Een rode lijn, een belangrijke verhaallijn ontbreekt in deze roman. De flaptekst gaat hoofdzakelijk over Brant, maar deze wordt slechts zijdelings besproken. Zelfs de moord op Brant wordt in twee zinnen vermeld. Later volgt wat meer uitleg, maar het blijft summier. Ook de rol van de heren Vermooy, die misschien mooie vondsten van Brant wilden verkopen, blijft onderbelicht
Ook het Zonnegenootschap waar veel personages uit het boek mee te maken hebben blijft wat onduidelijk. Wel komen de bekende misstanden van een sekte aan de orde: hoge inschrijfgelden en leiders die daar van profiteren. Opvallend is wel dat de leden en ex-leden niet al te kritisch zijn en dat ze gemakkelijk kunnen uittreden.
De meeste aandacht gaat uit naar David, een jongeman die zijn draai niet kan vinden. Veelbelovend lijken zijn activiteiten met het fototoestel van zijn vermoorde broer. Hij blijkt in staat mooie portretfoto’s te maken. Zij baantje bij de krant is helaas minder succesvol.
Enigszins ongeloofwaardig is Davids baantje in de meubelhandel ‘Het Warenhuys’. Onbegrijpelijk dat een jonge knaap zo’n lullig baantje heeft. Zijn omgang met zijn baas Wiebe is wel vermakelijk. Dit verandert niet als Het Warenhuys gaat sluiten. Zijn volgende baantje is magazijnbediende. Een echte loser dus.
Twee voorwerpen spelen een grote rol. In de eerste plaats is daar het pistool van zijn broer, dat hen met elkaar verbindt. De politie heeft het onbruikbaar gemaakt. Een ander voorwerp is de gitaar van een door David bewonderde gitarist. Deze stopte ineens met zijn muziekcarrière en voegde zich bij de zonnewende kinderen. David ontfermde zich over het in zijn ogen magische instrument.
Deze roman bevat geen plot die zich ontwikkelt. Het gaat voornamelijk om verschillende gebeurtenissen, incidenten waarbij David betrokken is, maar die niet samenhangen. De zinnen zijn vaak lang en bevatten veel details. De schrijver gebruikt veel beeldspraak die wel origineel is, maar soms ook wat gezocht. Twee voorbeelden: Zoals een egel zich ontrolt uit zijn verdediging, zo ontbolsterde ik me….De geur van frituurvet klauwde zich vast in je huid op de landerige warme juni-avond.
Een vermakelijke, wat trage roman. Soms is er sprake van archaïsch woordgebruik. De slotzin is een mooi voorbeeld: Hijgend grauwen zwol aan, een hees blaffen.
Thomas Jiskoot – Van de zonnehandel. ISBN 978-94-6365-513-2, 331 pagina’s, € 22,50.Leeuwarden: Uitgeverij Elikser 2023.