Gedichten over een leven
De condition humaine.
De bundel Gebroken wit is in vele opzichten een zeer gevarieerde bundel, zowel wat betreft de inhoud als de vorm. De gedichten zijn niet verheven, lyrisch , maar nuchter en realistisch. Ze gaan over het leven, de condition humaine. Toen de bundel uitkwam in 2018 was de dichter 80 jaar. Het is logisch dat iemand van deze leeftijd terugkijkt op zijn leven. De meeste herinneringen betreffen zijn familie: zijn ouders, zijn zus, zijn echtgenote en zijn dochter. Veel gedichten ademen heimwee. Ook onderwerpen als erotiek en dood komen aan de orde. De gedichten zijn zeer toegankelijk en meestal licht van toon. Vaak is er ook sprake van ironie. Naast nieuw werk bevat de bundel ook gedichten die eerder werden gepubliceerd, maar dan in enigszins gewijzigde vorm. In de ‘Verantwoording’ geeft hij daarover een uitgebreide toelichting.
Auteur
Victor Vroomkoning, pseudoniem voor Walter van de Laar (1938), studeerde Nederlands en filosofie. Hij was leraar Nederlands en debuteerde in 1983 als dichter. Vroomkoning publiceerde talrijke bundels. Zijn poëzie werd herhaaldelijk bekroond, onder andere met de Karel de Grote-prijs voor zijn gehele oeuvre. Zijn verzamelde gedichten verschenen onder de titel Ommezien. Van 2006 tot 2008 was hij stadsdichter van Nijmegen.
Het eerste gedicht Slang is een grappig gedicht over vaderliefde. Hij kalmeert zijn zoon bij een heftig onweer. De bliksem noemt hij een slang en de donder is tromgeroffel. Eigenlijk is hij zelf bang en maakt zijn zoon wakker.
Het gedicht De langste dag is ontroerend. Het gaat over een dochter die het ouderlijk huis verlaat.
Vanochtend vloog mijn dochter uit de blinde warmte
van haar nest de geheimen van de heelkunde tegemoet
Na hoeveel jaren krijgt zij de zorg
uit mijn gezicht, die zij nu nog niet ontwaart.
Zie ons aan gaat over de sfeer in het ouderlijk huis, een en al heimwee.
Het is half vier, wijst de art-decoklok op de kast
waarin het twaalfdelig Vlaams servies uit mijn jeugd
in eeuwig verband staat opgesteld. De zondagen tussen
mijn ouders herleven, moeder hakend, vader soezend,
uit de distributieradio klinkt belcampo. Amen.
Verscheidene gedichten gaan over een relatie. Memo is een grote jubelzang over een geliefde.
Zij is je tweede ik, je ogentroost, je levertraan en
wierookvat, de balsem voor je ziel, je bewaar-
engel, vrouwe van altijddurende bijstand.
Kennis is zij, je ereprijs, de stille kracht, je open
oog en oor in al, je regelmaatje. Zij is je
perpetuum mobieltje zonder wie je niet bestaat.
Er is echter ook droefenis. De gedachten van een verlaten man:
Ik moet alleen worden,
vertrouwd raken met de
ragebol, de afwaskwast
en kruimeldief, hun meester
slaaf. Wees welkom
wens ik mij.
Erotiek in een nogal gematigde vorm treffen we in Kom dan maar.
Bovendeks in de schemer
van de grijze dag glijden
mijn halfopen ogen over
haar verschoten hoofd.
Mijn hand vindt haar ruim,
de ring vingert haar wakker,
vertrouwd gebaar.
Kom, fluister zij, kom dan maar.
Ik hij mijn vlag halfstok.
De dichter heeft een tweelingzuster, ze verschillen nogal.
…………………………………………………
Twee-eiig zijn wij elkaars tegenpolen.
Met Sinterklaas drukt zij zich uit in simpel eind-
rijm recht uit het hart, omdat zij niet even
gekunsteld rijmloos kan dichten als ik.
Zij komt in de hemel, hebben ze voorspeld,
al gelooft ze daar niet in, ik wel.
Ik niet.
Gebroken wit is een zeer geslaagde bundel, die vele mensen die soms moeite hebben met poëzie
met plezier zullen lezen. Het gaat om klare taal, zonder moeilijke metaforen of dubbele bodems. Toch treffen we hier wel zeker de charme van poëzie: met weinig woorden veel zeggen. De dichter verstaat deze kunst op meesterlijke wijze.
Een heel fijne en begrijpelijke poëziebundel.
Victor Vroomkoning – Gebroken wit. ISBN 978-90-295-2362-2, 70 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: De Arbeiderspers 2018.