Herschreven verleden
De waarheid van ome Chris.
Als de ik-figuur, verteller, tekenaar van beroep, vanuit het IJsselgebied waar hij al jaren met zijn gezin woont een telefoontje krijgt uit Amsterdam komen zijn jeugdjaren bovendrijven. Hij is al jaren niet meer teruggeweest in de stad, nu belt Maud Eijlander hem, een oude vriendin uit de Stichtstraat, waar hij zelf opgroeide. Heeft hij zin om langs te komen? De pionier uit die naoorlogse straat, Chris Bloemhart, heeft haar verteld dat hij filmbeelden heeft uit die eerste jaren. Spelende kinderen, sneeuwballengevecht, ergens tussen die kinderen moeten ook beelden van hem zitten. Komt hij kijken? De tekenaar aarzelt. Chris Bloemhart, ome Chris noemden de kinderen hem, hóórt helemaal niet tot de eerste bewoners en wat het precies was weet hij niet meer, maar er hing een luchtje aan die man. Een strafblad of zo, iets duisters. Waarom zou de man richting Maud de geschiedenis willen vervalsen?
De tekenaar aarzelt. Wil hij gaan roeren in de brij van een dikke pap met leugens? Wil hij ome Chris alsnog met de waarheid confronteren of hem uitdagen zelf zijn verhaal te vertellen, inclusief de scherpe randjes? Hij aarzelt, maar besluit toch te gaan. Kennelijk heeft Bloemhart zijn verleden naar anderen toe verkleurd. Misschien speelde de oorlog een rol. Speelden er een drama en een trauma die zo pijnlijk waren dat ze aan het zicht onttrokken moesten blijven. De tekenaar stelt de kijker van zijn geheugen scherp en begint met vaste hand het beeld van ooit te herscheppen. Hij ziet een meisje dat s nachts kolen steelt. Een vluchteling in een portiek. Een man die haar vertelt dat hij uit Engeland komt: ja, maak dat de kat wijs! Nee echt, kijk maar: een pakje Craven, Engelse sigaretten. De geschiedenis wordt ingeschetst, tot en met de bezetting toe. Waar blijft Chris Bloemhart nu met zijn beelden?
Auteur
Paul Johann Gellings (1953) schreef zes romans, twee verhalenbundels en een dichtbundel. Ze verschenen alle bij Passage. Daarnaast vertaalde hij twee romans van Patrick Modiano, en hij stelde voor de Parijse uitgever Gallimard twee bloemlezingen samen van door hem in het Frans vertaalde gedichten van Rutger Kopland.
Gellings schrijft niet, Gellings schetst. Hij gebruikt zachte grijs-zwarte potloden waarmee hij zijn verhalen inkleurt tot ze in woorden uit het beeld naar voren komen, speels, neuriënd van taal, dichterlijk van woorden. Op die manier neemt hij zijn kijkers bij de hand en leidt ze zijn verhalen in. Een schrijver/dichter van formaat, voor lezers die houden van dichters.
Knap, soms wat weemoedig werk.
Paul Gellings – Terug naar de Stichtstraat. ISBN 9-789-05452-424-3. 182 pagina’s. € 19,50. Groningen: Uitgeverij Passage 2023.