Leven en overleven met muziek
De helende werking van muziek.
Als muziekkenner Willem Bruls in het jaar 2000 de stad Aleppo bezoekt en daar Syrisch-orthodoxe en Armeense koormuziek hoort raakt hij gefascineerd. Hij wil meer weten over de Syrische muziektradities. Na die eerste keer bezoekt hij Aleppo regelmatig en maakt er kennis met verschillende vormen van muziektradities. Hij luistert naar kerkkoren, woont soefibijeenkomsten bij, bezoekt concerten en muziekscholen. Aleppo blijkt de hoofdstad van de Arabische muziek te zijn. Bruls houdt zich al dertig jaar bezig met muziek en muziektradities, hij is dolblij zijn ‘terrein’ te kunnen uitbreiden. In Aleppo maakt hij kennis met zangers en musici en met de muzikale aartsbisschop Mor Yohanna. Ook gaat hij op zoek naar de wortels van de joodse, christelijke en islamitisch-Arabische muziek.
Maar dan breekt in 2011 de oorlog uit. Bruls maakt zich grote zorgen. Wat is er gebeurd en hoe zou het gaan met zijn muzikale vrienden? Leven ze nog? Wonen ze nog in Aleppo? En als ze nog in leven zijn, zijn ze dan nog in staat muziek te maken of wordt het ze verboden? Hij gaat op zoek naar zijn muzikale vrienden en komt daarbij terecht in Parijs, Alexandrië, Dublin en Stockholm. Uiteindelijk besluit Bruls in 2021 terug te gaan naar zijn geliefde stad Aleppo. Het wordt een verdrietig, confronterend weerzien met een in puin geschoten stad. Maar er woonden nog wel mensen… Bruls gaat op zoek naar de musici onder hen en ontdekt dat de gruwelijke ervaringen de muziekcultuur weliswaar hebben getekend maar dat de muziek niet verdwenen is. Bruls vertelt tijdens een bijeenkomst dat hij ooit de ‘Bimaristan al-Arghuni’ (een ziekenhuis uit 1354) bezocht en dat patiënten daar werden behandeld met muziek. Hij eindigt zijn verhaal daarover met het adagium van dat ziekenhuis ‘Muziek is voor de ziel wat medicijnen zijn voor het lichaam’.
Auteur
Willem Bruls (1963) schrijft al dertig jaar over muziek. Hij publiceerde boeken over opera en oriëntalisme en over de muziekcultuur van Venetië. Oriënt en oriëntalisme spelen ook een belangrijke rol in zijn werk als auteur en theatermaker. Hij schreef onder meer het libretto voor de opera Alp Arsian van de Zuid-Afrikaanse componist Richard van Schoor. Die opera speelt zich af in Aleppo. Ook werkt Bruls als dramaturg voor muziektheater en dans.
Deze reis door de emoties van de muziek is een schitterend, warm geschreven boek voor al diegenen die muziek ervaren als vreugd, als troost, als ademen en altijd-medeleven. Lees het en leef mee. En zoek op YouTube over welke muziek het gaat, dat maakt een boek als dit voelbaarder, nóg muzikaler. Er gaat een nieuwe wereld open, ga in die wereld op reis!
Want de wereld kan kapot geschoten worden, op de puinhopen en in de kapotte huizen bloeit altijd opnieuw muziek op. Bruls draagt zijn boek op aan degenen, die als nieuwe generatie muzikanten, muziek maken in Aleppo. De volhouders, de overlevenden.
Willem Bruls – Een zucht van Aleppo. ISBN 9-789-491-92199-5. 207 pagina’s, € 22,-. Amsterdam: Uitgeverij Jurgen Maas 2023.