Een portret van binnenuit
Joviaal of berekenend?
Nog even is hij onze premier. Nog even en dan komt er een eind aan het tijdperk-Rutte. Veel jongeren kunnen zich geen andere premier herinneren, hij was dan ook de langstzittende in het ambt.
Een week na het epifane moment waarin volgens Mark Rutte het besluit in hem opkwam om de Haagse politiek te verlaten kwam Ron Frese op het idee om een boek over de VVD-politicus te schrijven en benaderde hij Wilma Borman of ze het samen zouden doen. En zo geschiedde.
Dit boek blikt terug op het premierschap van Mark Rutte. Hoe functioneerde hij als regeringsleider, waarom kon hij zo lang aan de macht blijven?…De politicus Rutte is altijd een raadsel gebleven.
Om aan de benodigde informatie te komen benaderden de auteurs een groot aantal sleutelinformanten, waaronder vicepremiers uit al zijn kabinetten, de twee belangrijkste VVD-fractievoorzitters in die periode en een van zijn beste persoonlijke vrienden.
Mark Rutte werkt zelf niet mee aan het boek, we hebben het hem ook niet gevraagd. Hij weet overigens wel dat we eraan werken en zegt als grap – maar toch – dat hij hoopt op ‘mildheid’ van degenen die ons over hem te woord staan.
Auteurs
Ron Fresen(1958) is een voormalig politiek verslaggever. Jarenlang duidde hij de Nederlandse politiek voor het NOS Journaal.
Wilma Borgman werkt sinds 1996 als verslagever Den Haag voor de NOS. Ze volgt de VVD al meer dan 20 jaar.
Het boek begint met de kabinetscrisis van 2023 over de asielcrisis en de daaropvolgende aankondiging van Rutte’s vertrek uit de landspolitiek. Beide auteurs vertellen hoe dit nieuws bij hen persoonlijk overkwam en hoe ze ermee aan de slag gingen.
Rutte wordt in verschillende hoofdstukken onder meer neergezet als een gewoontedier, een goed onderhandelaar, een knap debater, een bekwame crisismanager en een rascampaigner, Uiteraard komen alle vier zijn kabinetten uitgebreid aan de orde. En natuurlijk zijn taalgebruik dat hij net als zijn ambtsvoorgangers Dries van Agt en Ruud Lubbers gebruikt om zijn tegenstanders en het journaille op het verkeerde been te zetten. ’s Mans woedeuitbarstingen zijn legendarisch – Rita Verdonk kan er over meepraten, maar hij blijft nooit lang kwaad en is niet te beroerd om zijn excuses aan te bieden.
Het 1 april-debat over de aan Pieter Omtzigt toebedachte ‘functie elders’, waaraan Rutte zegt geen ‘actieve herinnering’ te hebben, kan gezien worden als een belangrijk keerpunt in de carrière van Rutte en het begin van het einde.
Net als veel landgenoten worstelen ook deze auteurs met Rutte’s jovialiteit en empathie, ook voor zijn politieke tegenstanders. Is deze echt of gespeeld? Misschien is het typisch Nederlands om hierover te tobben. Instrumentele vriendschap blijkt in bijvoorbeeld mediterrane landen heel gewoon. Voor wat hoort wat, ook bij vrienden.
Het eindoordeel van de geïnterviewden blijkt overwegend positief, al vindt bijvoorbeeld Lodewijk Asscher dat Mark Rutte zijn vele gaven nog beter had kunnen inzetten voor de problemen van ons land en iets minder alleen op de winkel moeten passen.
Op het cover zien we Rutte op de rug. Symbolisch voor zijn vertrek. Goed gekozen.
De auteurs hebben veel interessante informatie boven water weten te krijgen en er een lekker leesbaar boek van gemaakt. Een must voor iedereen die geïnteresseerd is in onze recente vaderlandse politiek.
Ron Fresen en Wilma Borgman – Het raadsel Rutte. Een portret van binnenuit. ISBN 978-94-638-2330-1, 255 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Uitgeverij Balans 2024.