De Profumo-affaire
Politieman wordt geheim agent.
Koud zeer speelt zich af in een tijd vol internationale spanning, de tijd van de Koude Oorlog met de Cubacrisis en de Berlijnse Muur. Politieke leiders zijn John F. Kennedy en Nikita Chroesjtsjov. Deze kwesties vormen de achtergrond in dit boek. Het verhaal speelt zich af in elitaire kringen, vaak gaat het om decadente feesten met veel drank, drugs en seks. De roman begint direct al met de beschrijving van een seksparty. Op een teken van de gastvrouw kleedt iedereen zich uit. Poedelnaakt krioelen de gasten door elkaar, als bijen op een honingraat. Iedereen doet het met elkaar. Op allerlei manieren. In de rest van het verhaal komen regelmatig dergelijke feesten voor, zij het minder heftig.
Auteur
Robert de Graaff (1961) begon te schrijven na zijn werkzame carrière. In zijn boeken gaan feiten en fictie hand in hand. Zijn debuutroman de Hei, waarin rechercheur Joe Mulder de hoofdrol speelt, verscheen in 2023.
Hoofdpersoon is wederom rechercheur Joe Mulder. Hij werkt bij het Londense politiekorps, maar wordt tijdelijk overgeplaatst naar de geheime dienst M15. Het wordt zijn opdracht twee personen te observeren en te volgen: de osteopaat dokter Stephen Ward en de Russische attaché Yevgeni Ivanov. Toevallig (?) wordt Mulder bij ‘ruggenkraker’ Ward als patiënt behandeld. Tussen de dokter en Joe ontstaat een vriendschappelijke relatie, trouwens ook met Ward’s vriend Ivanov. Op uitnodiging van Ward bezoekt Joe vele feesten en ontmoet daar vooraanstaande mensen. Daarnaast zijn er altijd veel mooie, jonge meisjes. De opvallendste zijn Mandy Rice-Davies en Christine Keeler. Met hen krijgt Joe nog veel te maken. De schrijver trakteert de lezer op een enigszins verwarrende en wat saaie overvloed van personages, namen en nog eens namen.
Eén van de gasten die Joe op de feestjes ontmoet is minister John Profumo. Deze is een verwoed vrouwenjager, zijn vrouw tolereert dat. Profumo wordt verliefd op Christine Keeler. Verscheidene keren hebben ze seks. Hij is echt verliefd en schrijft haar ook brieven. Profumo probeert zijn verhouding geheim te houden, maar op den duur wordt het toch bekend en ontstaat er een groot schandaal. De ‘Profumo-affaire’ vormt het belangrijkste onderwerp van de roman.
Stephen Ward is één van de hoofdpersonen. Hij is een beroemde en begaafde osteopaat, tevens een heel goede portretschilder. Bij het beschrijven van Ward baseert de schrijver zich op feiten. Ward heeft echt bestaan. Het is wel een zeer bijzonder persoon die met veel bekende personen contact had. Hij behandelde Churchill (87 jaar) en Kennedy. Hij portretteerde prins Charles en prinses Margaret. Zijn vriendschap met Bill Astor zorgde ervoor dat ze feesten konden bijwonen op het landgoed van Waldorf Astors. Ward zorgde ervoor dat op de feesten steeds mooie jonge meiden aanwezig waren die daar beschikbaar waren voor seks. Sommigen woonden tijdelijk bij hem. Hij verdiende er zelf niets aan, maar de meisjes kregen wel flinke bedragen.
Rechercheur Joe Mulder is een sympathieke politieman. Hij is populair bij de meisjes, maar houdt wel afstand. Uitvoerig wordt stilgestaan bij zijn privésituatie. Hij woont samen met zijn tweelingbroer en zijn moeder. Ze komen oorspronkelijk uit Duitsland en heetten daar Müller. Bij de politie wordt Joe door bepaalde collega’s vanwege zijn afkomst gepest. Joe’s vader was in de oorlog piloot. Hij verongelukte. Zij moeder heeft daardoor een oorlogstrauma. Ze wordt regelmatig in een inrichting behandeld. Joe is zeer bezorgd over zijn moeder.
De schrijver is een goede verteller die heel knap het Londen van de jaren zestig weet te beschrijven met zijn sfeer en bijzondere kenmerken, bijvoorbeeld de markt in Portobello Road. Hij zorgt ook voor een goed inzicht in deze bijzondere periode in de geschiedenis.
Robert de Graaff – Koud zeer. ISBN 978-94-6365-714-3, 441 pagina’s, € 24,95. Leeuwarden: Uitgeverij Elikser 2024.