Bespiegelingen over het menselijk bestaan
Denkend aan Holland …
Spiegelschriften is een bundel van korte teksten die zeer verschillen van onderwerp en stijl. De bundel bestaat uit vier afdelingen: Spiegelschriften, Hoofdstad, Screenshots en Tijdcapsules. Het gaat om verhalende teksten, bespiegelingen, maar ook teksten die kenmerken vertonen van gedichten. Op de flaptekst worden ze aangeduid als prozagedichten. Er zijn ook teksten die met een zekere ironie kritisch zijn ten aanzien van bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen. Veel teksten zetten de lezer aan het denken. Gelukkig is er ook de nodige humor.
Auteur
Scott Rollins (New York 1952) is een auteur die sinds 1972 in Nederland woont. Behalve auteur van drie Engelstalige dichtbundels is hij ook uitgever en oprichter van het tijdschrift Dremples. Zijn eerste Nederlandse werk was de dichtbundel Grenstekens. Hij houdt zich ook bezig met muziek en is de oprichter van het label Otrabanda Records.
Het taalgebruik in de tekstjes is bijzonder. Hier is een taalkunstenaar aan het werk. In Verhaal uit het Pacific Rim speelt de schrijver met het woord ‘kop’. Eerst gaat het om ontslag mijn eigen kop ging rollen, vervolgens gaat het om jagers naar talent koppensnellers,meestal headhunters genoemd. Tenslotte gaat het over koppensnellen, een waardig tegenstander uitschakelen om daar zelf beter van te worden. Hij eindigt met de volgende overdenking Wij zijn al lang niet meer bezig onze hersenen te pijnigen om die koppen boven water te houden. Wij leven in twee wereld , we munten op twee koppen tegelijk.
Rollins is soms kritisch over de toekomst, in Subcutane Highway Blues 2061 fantaseert hij over een nieuw communicatiemiddel. In plaats van de smartphone wordt een chip onder de schedel geïmplanteerd. De ‘ik’ heeft er spijt van. Na de ingreep is het onmogelijk op te gaan in de menigte. Hij verlangt terug naar de tijd dat hij anoniem door het leven kon gaan. Hij is ook bang voor de CCTV-systemen waarbij overal camera’s op je letten. Zijn we op weg naar Big Brother is Watching you? ‘Ik’ zegt hierover: ik kan mijn kont niet eens krabben zonder dat er een alarm ergens afgaat.
Nog somberder is de tekst Overdosis. Het personage Raveman verliest als zij zintuigen. Zijn gehoor wordt beschadigd door de harde muziek bij feesten, mezzosopranen en muggen kon hij niet langer horen. Zijn reukvermogen gaat verloren door het veelvuldig snuiven van cocaïne. De geur van vers gemaaid gras kon zijn snuffelpaal niet langer behagen. Zijn gezichtsvermogen werd minder door de beeldschermen, fruitmachines, flipperkasten en arcade videogames. Zijn smaak ging verloren door frituur en Uber pizza’s. Draaiende joysticks vlakten z’n tastzin af. Zo bleef er weinig over om van te genieten voor Raveman.
Echte maatschappijkritiek komen we tegen in Voorjaarsaanbieding (Non-fictie). De schrijver keert zich tegen doorgefokte varkens, koeien en kippen en de plastic soep in de Stille Oceaan. Hij waarschuwt voor fake news en het blindelings volgen van de twitteratti die sociaal of politiek op alles afgeven. Absurd is de tekst Dood door selfie. Talrijke voorbeelden laten zien dat sommige mensen de gevaarlijkste capriolen uithalen bij het maken van een selfie.
In de laatste afdeling Tijdcapsules komen enkele fraaie poëtische teksten voor. Als voorbeeld een gedeelte uit Laatste ronde.
Plechtig wadend door het schuim hoort hij het geluid van ijs- blokjes klateren in borrelglazen in het kielzog van de barman die ze net keihard op de toog heeft laten bonken. Het suist na in zijn toegespitste oren.
Het onderwerp is prozaïsch, maar de taal poëtisch.
Een heerlijk boek
Scott Rollins – Spiegelschriften. ISBN 978-94-933-6817-0, 68 pagina’s, € 18,50. Haarlem: In de Knipscheer 2024.