Als de duisternis je dreigt te verslaan
Leren omgaan met blind worden.
Uitzicht is een autobiografisch verslag van een jongeman die na zijn eerste vijfentwintig jaar last kreeg van slechtziendheid. Aanvankelijk kan hij zich nog redden: hij voetbalt en geniet van het uitgaansleven. Hij werkt als begeleider in de gehandicapten- en ouderenzorg. Zijn zicht gaat hard achteruit en na onderzoek blijkt dat hij lijdt aan het Syndroom van Usher. Langzamerhand zal hij blind en doof worden. Koen komt vooral geestelijk in de problemen en komt terecht in een behandelcentrum voor zijn zware depressie. Maar hij brengt ook geruime tijd door in een revalidatiecentrum dat mensen met gezichtsproblemen traint om zo goed mogelijk te leren omgaan met slechtziendheid.
Auteurs
Koen Versleijen (Horst, 1990) werkte met gehandicapten en ouderen totdat hij de diagnose Syndroom van Usher kreeg en steeds slechter ging zien en horen. Hij beschreef in Uitzicht zijn eigen ervaringen. Tegenwoordig is hij spreker op evenementen, voor bedrijven, scholen en verenigingen.
Alwin Grijseels (Tegelen, 1979) is auteur, scenarioschrijver en toneelschrijver. Hij hielp Koen bij het schrijven van zijn verhaal.
In de eerste hoofdstukken functioneert Koen nog vrij normaal. Een hoogtepunt is zijn succesvolle optreden als prins carnaval. Ook is hij actief als dj, onder andere op een camping, maar ook op een kermis. We zijn telkens getuige van het einde van deze activiteiten. Noodgedwongen moet hij steeds stoppen. Hij blijft nog lang voetballen, maar stopt als iemand door hem een zware blessure heeft opgelopen: twee verbrijzelde tenen en een gebroken teen.
Naarmate zijn toestand verslechtert geraakt hij geleidelijk in een diepe depressie en krijgt zelfs zelfmoordneigingen. Op eigen initiatief gaat hij naar een inrichting om zich te laten behandelen. Hij meldt zich vrijwillig, maar de psychiater vindt zijn toestand zo zorgelijk dat ze hem niet meer laten gaan. Een zeer aangrijpende gebeurtenis. Er wordt een crisismaatregel toegepast. Ze kunnen hem 72 uur vasthouden. Politie en burgemeester beslissen of de crisismaatregel terecht is. Na 72 uur beslist de rechter dat hij het gesticht mag verlaten. Wat een nachtmerrie!
Veel positiever verloopt zijn revalideringsproces. Hij verblijft enkele maanden in Revalidatiecentrum Het Loo Erf. Het is de enige plek in Nederland waar slechtziende en blinde volwassenen terecht kunnen om als blinde te kunnen functioneren, zowel thuis als op straat. Voor de meeste lezers zal dit een eyeopener zijn. Er is ook hulp als de slechtziende naar huis gaat. Koen krijgt hulp van een mobiliteitstrainer die tips geeft over de thuissituatie, maar ook over het lopen in het plaatsje. Eerst rustige routes, maar later ook door een winkelcentrum. Koen loopt nu met witte stok, hij geneert zich. Iedereen zal weten dat de voormalige Prins van Horst slechtziend is. Het is schokkend dat hij soms uitgescholden wordt door straatjongens.
Naast het onderwerp slechtziend worden gaat het verhaal ook regelmatig over Koens familie, zijn ouders, zijn zus en zijn zwager Niels. Een aangrijpend gedeelte handelt over de ziekte en dood van de laatste. Het is vreemd dat er weinig over Koens relatie met Anne wordt gesproken. Wel staan er ontroerende passages in over hun dochtertje. Pijnlijk is een botsing met haar. De mobiliteitstrainer adviseert een belletje aan haar been te binden, wat heel goed helpt.
Uitzicht is een openhartig, aangrijpend en inspirerend boek. Het lezen is soms best zwaar als je wordt meegenomen in Koens diepe depressie. Gelukkig maken we ook mee hoe hij leert leven met zijn handicap. Het geven van lezingen biedt hem een nieuwe bestemming in zijn leven.
Koen Versleijen en Alwin Grijseels – Uitzicht. Als de duisternis je dreigt te verslaan. ISBN 978-90-834-1846-9, 245 pagina’s, € 21,90. Maassluis: Uitgeverij de Brouwerij 2025.