Twee werelden
Een pubermeisje met grote vragen.
Met het lezen van deze roman duikt de lezer helemaal onder in de wereld van orthodoxe christenen. In onze geseculariseerde wereld is dat voor sommigen een schokkende ervaring. Het verhaal gaat over Judith die in haar eindexamenjaar zit. Ze is een verdienstelijk cellospeelster die naar het conservatorium wil. Ze woont samen met haar moeder. Judith leeft nogal afgezonderd van de ‘gewone’ wereld. Haar cellolerares is de enige persoon buiten de gelovige gemeenschap met wie ze omgaat. Haar wereld bestaat uit de kerk, de jeugdclub en haar reformatorische school. Door een ontmoeting met Dorian, een meisje dat ze in een snackbar ontmoet, begint het losmakingsproces. Dorian is niet gelovig, maar toch ontstaat er een hechte vriendschap die uitloop op verliefdheid. Daarnaast is er het aangrijpende verhaal van haar ongehuwde moeder.
Auteur
Annemieke Dannenberg (1993) is schrijver en geestelijk verzorger. Ze publiceerde korte verhalen in onder andere De Revisor en in Hard//hoofd, en trad op in verschillende theatertjes. Kleine heilige dingen is haar debuutroman.
Het verhaal van Judiths moeder is tenhemelschreiend. Als 16-jarig meisje had ze een verhouding met een getrouwde man, nota bene een ouderling van haar kerk. Ze hield van hem en begreep dat hij niet kon scheiden. De roman eindigt met een verslag van een anti-abortus bijeenkomst in een kerk. Het gaat er om dat zij, toen ze zwanger was, niet voor een abortus koos, maar voor behoud van het kind. De houding van de kerk was stuitend. Ze vertelt: Vraagt u zich wel eens af hoe het is om voor in de kerk boete te moeten doen? Hoe het is om uitgestoten te worden van een gemeenschap omdat je iemand in bescherming neemt? Het vreemde in het verhaal is dat Judith kennelijk niet de behoefte voelt te weten wie haar vader is.
De grote verdienste van deze roman is dat de gedachtewereld van Judith zo diepgaand wordt beschreven. Bij alles wat ze meemaakt en ervaart kunnen we met haar meeleven. Zo is het hele proces van het leven in een beklemmende sfeer tot enige mate van bevrijding voor de lezer goed te volgen. Bij haar moeder thuis, in de kerk en op school, overal speelt het geloof een bepalende rol. Voor alles wordt gebeden, vooral om de leiding van Jezus en de Heilige Geest. In een jeugdclub zou een ontspannen sfeer moeten heersen, maar in deze Alphacursus gaat het om grote geloofsvragen. Terwijl Judith juist een bijzondere ervaring heeft: ze voelt zich één met God, maar dat wordt niet toegejuicht, er is slechts onbegrip. Ook op school is het door en door christelijk. Het is vooral de directeur Van Doorspijk die steeds over het geloof spreekt. Als hij tijdens de weekopening voelt dat de Heilige Geest arriveert, wijst hij op het houten kruis dat in de aula hangt. Tijdens de diploma-uitreiking bidt hij in tongen. Wat mij betreft een ongewone en overdreven handeling.
Bijzonder is ook dat het dit keer niet gaat over een vader-zoon-verhouding met betrekking tot geloofskwesties, zoals bij Jan Wolkers en Maarten ‘t Hart, maar om een moeder-dochter ervaring. Terwijl de vaders streng zijn blijft Judiths moeder liefdevol en begripvol. Het is, en dat is geen kritiek, maar slechts een constatering, een vrouwenboek. De omgang van Judith met haar moeder en met haar vriendinnen Lottie en Dorian is vol knuffelpartijen. Met Dorian komt het zelfs tot een liefdesrelatie. Dat is opmerkelijk omdat dit in deze kringen verboden is, zoals ook seks voor het huwelijk. De relatie met Dorian is wel een worsteling. Ze denkt aan het werk van de duivel. Toch is het verlangen zo groot dat de Heilige Geest het verliest van de geilige geest.
Judith heeft geestelijke dieptepunten: hallucinaties als ze worstelt met de duivel in de vorm van een slang. Ze belandt zelfs korte tijd in een inrichting. Gelukkig zijn er ook positieve ervaringen. Met haar cellolerares heeft ze een heel goede band en de muziek geeft haar rust. Positief is ook haar vriendschap met Lottie en Dorian en ook haar baantje in de christelijke boekhandel geeft rust en voldoening.
Een indrukwekkende roman over de geloofsontwikkeling van een pubermeisje.
Annemieke Dannenberg – Kleine heilige dingen. ISBN 978-90-488-6816-2, 197 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Lebowski Publishers 2025.