Crimineel dossier in Praag
Misdadig en menselijk handelen leidt tot hilarisch spiegelgevecht om de Tsjechische identiteit.
Belangrijke kwesties aan de Moldau. Als we verkrachting en moord tenminste belangrijk vinden. Want in de Tsjechische hoofdstad zitten de inwoners ook gewoon met elkaar te praten en te genieten van de zon. Of ze schuiven aan voor een lunch terwijl Inspecteur Villem Lebéda achter de daders aan zit.
Het verhaal heeft telkens een verrassende wending en zo langzamerhand komt de lezer er achter dat hij zelf de dossiers mag beheren. Deze schier onmogelijke opgave krijgt echter vleugels door de verbazend lichtvoetige en soms zwaartillende humor.
Als was Carmiggelt opgestaan in Praag, zo houdt de schrijver de inwoners een lachspiegel voor en zet ze op het podium van een niet erg lang geleden veroverde democratische samenleving. Ondanks de vooruitgang ligt overal de nostalgie op de loer, is men bang voor de nieuwe tijd en argwanend jegens de jeugd van tegenwoordig. Nu is het mensenrechten hier, mensenrechten daar, maar een opvoeding, ho maar. En wat die lunch betreft wordt de spijsvertering afgedaan met: Staat het bord te dampen, krijgen de darmen krampen.
Verder zijn Tsjechen dol op hardnekkige conflicten, mits ze niet het risico lopen een klap op hun bek te krijgen. Maar er zijn meer volken die er zo over denken. Tsjechen zijn tenslotte een bescheiden volk want iemand roept: Een mening hebben betekent de beerput in je eigen hoofd het hoogst aanslaan.
Auteur
Patrik Ouředník (1957) bracht zijn jeugd door in het Tsjechoslowakije van de jaren zeventig. Na beschuldiging van ‘ideologische non-conformiteit’ ging hij in 1984 in vrijwillige ballingschap naar Frankrijk waar hij nog steeds woont. Dit boek verscheen al in 2006 in Tsjechië en nu pas in het Nederlands vertaald.
In het boek speelt de schrijver een dartel detective-spel met de lezer. Allerlei gebeurtenissen lopen door en langs elkaar heen en op onverwachte momenten hebben de personages van alles met elkaar te maken. Met speelse humor en rake dialogen wordt een schets gegeven van de Tsjechische samenleving. Hierbij ontkomt de lezer zeker niet aan de indruk dat alle indrukken regelmatig erg herkenbaar zijn. Zoveel verschillen Nederlanders nu ook weer niet van de Tsjechen.
Ad acta, zoals de originele titel luidt, is een relativerende thriller waarin iedereen zich gemakkelijk met een glimlach zal kunnen herkennen. Een verrukkelijke detective van het dagelijks leven.
Patrik Ouředník – Een afgedane zaak Vertaald uit het Tsjechisch (Ad acta) door Edgar de Bruin ISBN 978-94-90042-11-0, 189 pagina’s, € 18,00. Amsterdam: Uitgeverij Zirimiri Press 2017.