Catalaanse vertelling voor historische fijnproevers
Herinneringen aan het avontuurlijke en bandeloze leven van verslagen en gedeporteerde Napoleontische troepen.
…Napoleon was een mateloze zelfaanbidder…met dames tussen de lakens leek de keizer een kalf in zijn blootje en kwam hij klaar zonder zijn genot te delen…ik masturbeerde als een gek met een dienstmeisje, een griet uit de Elzas met borsten als koeienuiers, zelf had ik van die kleine, slappe…Fleury schramde met zijn dolk mijn rug, sneed de linten van mijn onderbroek door en gromde: ‘Als mijn paard zal ik je berijden, hete appelteef!’ Zo vertelt Gravin Sophie-Louise Dupont de l’Etang later aan Honoré Grapain.
In 1808 wordt Napoleon voor het eerst teruggeslagen in Andalusië. De overwonnenen worden geïnterneerd op het eiland Cabrera, één van de Balearen. Er is daar weinig bewaking en de Fransen gedragen zich tamelijk uitbundig. Eén van de overlevenden is Honoré Grapain die dertig jaar na dato op zoek gaat naar getuigen in die tijd. Wat is er met name geworden van Gérard de Fleury, zijn goede vriend? En van hun vriendin Alódia? Ach, die Fleury. Noemden we hem niet half gekscherend de Keizer? zo schrijft de prefect van Corsica die ook ooit op Cabrera vast zat.
In 1809 worden de Franse gevangenen van Cádiz naar Cabrera overgebracht. Niet allen zijn zo gelukkig. Menig legionair komt om of wordt zelfs levend begraven nadat vingers en tenen waren afgesneden zodat hij zichzelf niet kon uitgraven…
Na een helse tocht arriveren ze op het verlaten Cabrera, de verloederde Fransen en hun hoeren die er uitzien als vette heksen in schrale harpijen met hun misselijkmakende zoetzure geur. 9000 nieuwe personen worden daar aan hun lot overgelaten. Er zijn verder vele hongerende varkens. Olocausto, een dikkertje wordt door de zwijnen omsingeld en besprongen. De beesten verslinden de dwerg en laten slechts een half hoofd en dampende ingewanden achter…
Cabrera betekende een verrukkelijk verwoestend en smartelijk orgiastisch proces, zoals de beminde Alódia het stelt. Zij, de geliefde van twee ooit gezworen vrienden: de onvergetelijke Gérard de Fleury en diens chroniqueur Honoré Grapain. Ze schreef aan de laatste: Ik deed het met jou en met vele mannen omdat alleen mijn lichaam voor mij instond.
Auteur
Baltasar Porcel (1937 – 2009) behoort tot de grootste Catalaanse schrijvers. Hij schreef in het Catalaans en werd vertaald in het Spaans, Engels, Frans, Italiaans en ook in het Nederlands. Hij ontving diverse onderscheidingen en was voorzitter van het Insitut Catalá de la Mediterránia. Deze historische roman schreef hij in 2001. Het boek, dat zich afspeelt in de Napoleontische tijd, kreeg veel onderscheidingen.
Het werk is geschreven in een stijl die enigszins doet denken aan het werk van Louis Couperus. Hoewel scabreuze en huiveringwekkende momenten volop te vinden zijn is het boek beslist iets voor de historische fijnproever die genoegen schept in fijnzinnig taalgebruik. Wie zich aangesproken voelt zal zeker genieten van een wereld die twee eeuwen terug achter de horizon der vergetelheid verdween, maar in dit boek naar onze tijd wordt teruggehaald.
Een literaire parel.
Een biografie en een informatieve literatuurbespreking van het werk van Porcel is door de vertaler aan de roman toegevoegd.
Baltasar Porcel – De Keizer of het oog van de storm. Vertaald uit het Catalaans ((L’emperador o l’ull del vent) door Frans Oosterholt. ISBN 978-94-914-9564-9, 268 pagina’s, € 22,50. Leiden: Menken Kasander & Wigman Uitgevers 2017.