Vrienden (en relaties) voor het leven of niet?
Eerstejaarsstudent probeert zijn weg te vinden bij een elitair dispuut. Kan hij zich daar eigenlijk wel thuisvoelen?
Tristan Oleander is als eerstejaarsstudent filosofie lid geworden van het Amsterdams Studentencorps. Daar blijkt de groentijd hervormd tot ‘koffietijd’. Hij vond er geen uitdaging in. Op advies van de rector (voorzitter) van de Senaat (bestuur) meldt hij zich aan bij het dispuut Multatuli, waar destijds ook zijn overleden vader actief lid van was geweest. Hij ondergaat met gemengde gevoelen de introductie bij het dispuut, de ‘beschaving’, met een aantal andere ‘vruchten’ en maakt heel wat mee. Samen doorstaan ze de beschaving en worden ze ‘als de eerste sneeuw valt’ tot volwaardig lid geïnaugureerd.
Als ‘werkend’ lid van Multatuli neemt Tristan deel aan het jaarlijkse uitje naar Lebak ‘voor het contact met Moeder Aarde’, waar de naamgever van het dispuut ooit assistent-resident van het Nederlands koloniaal bestuur was. De studenten misdragen zich tegenover de plaatselijke bevolking. Er vindt een gruwelijke gebeurtenis plaats, die zijn medeleden met het eufemistisch taalgebruik ‘onfortuinlijk incident’ willen toedekken. Tristan probeert de waarheid te ontdekken.
Wanneer Tristan jaren later eindelijk heeft kunnen reconstrueren wat er feitelijk in Indonesië is gebeurd, besluit hij na lang nadenken de schuldige alsnog ter verantwoording te roepen volgens de ‘dispuutsrechtspraak’. Zal hij daarin slagen?
Auteur
Viktor Frölke (1967) moet een kleurrijk persoon zijn. Hij studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam en daarna een postdoctorale opleiding journalistiek aan de Erasmusuniversiteit van Rotterdam. Hij was correspondent in New York voor Het Parool en NRC Handelsblad. Terug in Nederland richtte hij de Church of the Good Life op, waarvoor hij het land afreisde om aanstaande echtgenoten ritueel-romantisch in de echt te verbinden. Dit is zijn derde roman. Zijn boek Dagboek van een postbesteller (2016) leidde tot zijn ontslag bij Post.nl.
Het boek bestaat uit drie delen: De Beschaving is qua omvang net zo groot als deel twee Het werkende lid en `deel drie De vereffening samen. Als oud-lid van een vooraanstaande studentengezelligheidsvereniging heb ik vooral genoten van de studentikoze beschrijving van de cultureshock die ex middelbare scholier Tristan Oleander ondergaat als hij kennismaakt met een totaal andere, de corporale wereld. De schrijver gebruikt voor de andere ‘vruchten’ bekende namen als Goeman Borgesius, Van Voorst tot Voorst en Michiels Kessenich, waarschijnlijk om een elitair sfeertje te creëren.
Prachtige beschrijvingen van de ontgroening, het ‘zooien’ op de sociëteit, het bezoek aan de ‘verschrikkelijke oude poep’, een reünist die maar niet genoeg kan krijgen van het studentenleven, het dispuutshuis en nog veel meer. Opvallend is dat veel studenten niet alleen veel drank, maar ook vaak drugs gebruiken.
Deel twee en drie zijn van belang voor het verhaal, maar missen, met uitzondering van een hilarisch stukje over de vulva van Tristans lesbische hospita, met wie hij louter uit ruimtegebrek platonisch het bed deelt, de humor uit het eerste deel.
Koffiemelk
Een heel mooi stukje is dat over Tristan die een meisje uitdaagt om zich door hem te laten kussen. Ze overtreden daarbij een mos. ‘Nou kom maar op dan,’ zei ze. Ze ging recht voor hem staan, werkte zich omhoog op haar tenen en bood hem haar mond aan. Hij nam haar hersenpan in zijn handen, plaatste zijn mond teder op de hare en begon haar hartstochtelijk te kussen… Dan brult iedereen plotseling ‘Koffiemelk’, want koffiemelk is mos bij kopkluiven. Ze moesten nu allebei een glas koffiemelk tot op de bodem leegdrinken. Jaren later ontmoet hij Désirée weer, inmiddels moeder van vier kinderen. Haar pijpmondje had ze nog.
Deze vlot geschreven roman bevat een sterk verhaal over de consequenties van een eens gemaakte keuze en is vooral in het begin gelardeerd met prachtige studentenhumor.
Viktor Frölke – Het dispuut. ISBN 978-94-004-0544-8, 303 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Thomas Rap 2017.