Peace for our time
Britse en Duitse diplomaten proberen in 1938 een oorlog uit te lokken.
Adolf Hitler wil na de aansluiting met Oostenrijk tien procent van Tsjecho-Slowakije annexeren. Het gaat om het grensgebied, het Sudetenland, waar voornamelijk Duitsers wonen. De Fransen en de Engelsen hebben echter een verdrag met Praag dat bepaalt dat inname van Tsjechisch grondgebied door Duitsland automatisch leidt tot oorlog met dat land. Hitler verklaart echter uitsluitend het Sudetenland bij het Reich te willen voegen. Meer grondgebied wil hij niet.
Vooral in Londen verkeert de regering van premier Neville Chamberlain in twijfel. Ondanks het verdrag voelt men niets voor een oorlog om een klein stuk van het Tsjecho-Slowaaks grondgebied. Zeker niet als Hitler belooft dat het hier definitief bij zal blijven.
De Britse regering is geneigd het met Hitler op een akkoordje te gooien om een oorlog af te wenden. Daarvoor wordt in München een conferentie belegd tussen Hitler, Chamberlain, de Franse premier Édouard Daladier en de Italiaanse dictator Benito Mussolini.
Zowel aan de Britse kant als aan Duitse zijde zijn er krachten die een appeasement, een vreedzame toenadering, willen voorkomen.
Sommige Engelse diplomaten menen dat Hitler niet te vertrouwen is. Direct met de wapens de Führer tot de orde roepen is beter dan wachten op een nog ernstiger conflict.
Aan de Duitse kant zijn er officieren die denken dat het snel uitbreken van een oorlog kansen biedt om Hitler uit de weg te ruimen. Men bedenkt een plan.
De Engelse Hugh Legat en de Duitser Paul von Hartmann kennen elkaar van hun studie in Oxford, zes jaar geleden. Als Von Hartmann een document in handen krijgt waaruit blijkt dat Hitler minstens heel Tsjecho-Slowakije wil veroveren speelt hij dit tijdens de besprekingen in München in handen van zijn vroeger studiegenoot Hugh Legat. Beide diplomaten zijn omringd door zowel medestanders en verklikkers. Ze nemen enorme risico’s als ze proberen met dit document de uitkomst van de conferentie te beïnvloeden.
Auteur
Robert Harris (1975) heeft zijn sporen verdiend met de bestsellers Pompeii, Imperium, De officier en Conclaaf, als ook met non-fictie boeken over Hitler.
Bloedstollende intriges
In deze historische roman beschrijft Harris bloedstollende intriges binnen de context van de toenmalige hiërarchische diplomatie en het functioneren van de Europese regeringsleiders. Niemand is te vertrouwen en iedereen kan een intrigant zijn. Boven aan de voedselketen staat voorlopig Adolf Hitler. Wij weten immers dat een jaar na München de Tweede Wereldoorlog zal uitbreken en ook Neville Chamberlain in het stof zal bijten.
De diplomaten Hug Legat en Paul von Hartmann zijn fictie, maar verder geeft dit boek een getrouw beeld hoe het bezoek van Chamberlain aan Hitler is verlopen. Gedocumenteerde weergaves van de onderhandelingen nemen de lezer mee naar de prelude van een oorlog die 50 miljoen slachtoffers zal eisen.
Een bijzonder boeiend boek.
Robert Harris – München 1938. Vertaald uit het Engels (München1938) door Rogier van Kappel. ISBN 978-90-234-6620-8, 320 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Uitgeverij Cargo 2017.