Blader- en verbaasboek voor binnen- en buitenmensen
De verborgen kant van ons land, in schanddaden uitgemeten.
Zelden, heel zelden krijgen we een zo moeilijk boek te recenseren. Niet dat het werkje bol staat van ingewikkelde verhalen – al keren de auteurs als wetenschapsjournalisten ook daar hun hand niet voor om – maar omdat het zo moeilijk kiezen was. Kiezen uit de keur aan vrolijke, schandalige, absurde, lachwekkende en soms ook ongemakkelijke schandalen waaraan dit boek zijn bestaansrecht ontleent.
Zo wordt het overbekende verhaal van de gorilla Bokito opgedist die zijn bewonderaarster Yvonne de Horde aan zijn harem wilde toevoegen, kwaad werd omdat zij na haar dagelijks bezoek steeds vertrok en tenslotte maar besloot de dame zelf te gaan achtervolgen. Mevrouw moest haar liefde bekopen met honderd gorillabeten en een aantal breuken en leerde van primatologen dat ze weliswaar pech had gehad, maar de liefdesactie toch echt zelf had uitgelokt. Een aardiger dierenschandaal vormt de eekhoornbrug bij Den Haag. De gemeente besloot een veilige eekhoornbrug over de snelweg aan te leggen à raison van €144.000. Maar de beestjes zien de brug niet zitten: in drie jaar tijd telde men drie oversteken. Of dat dezelfde eekhoorn was die één keer per jaar op en neer reisde, vertelt het verhaal niet. Moderne dieren, ze sterven liever onder de wielen dan op een brug die ‘bekleed is met goud’.
Gemeentemissers zorgen altijd voor hilariteit en verontwaardiging, tenslotte blundert zo’n gemeente op kosten van de burger. Neem de overheidssteun van bijna een half miljoen euro die de gemeente Amsterdam gaf aan de Hell’s Angels. De stad financierde mee aan het clubhuis van de lastpakken die ze het liefst zou weren. Datzelfde Amsterdam wordt trouwens door bezoekers beschouwd als een ware toeristenhel. Buitenlanders klagen over agressieve fietsers. Huren ze daarna zelf een fiets, dan staan de Nederlandse automobilisten weer doodsangsten uit. En breek Amsterdammers de bek niet open over rolkoffers. Nog zoiets! Binnenstadsbewoners willen de stad ‘rolkoffervrij’ maken en beweren dat Venetië hen daarin is voorgegaan. Advies van de auteurs van dit reisboek: Pak bij het Centraal Station de trein naar Schiedam, Leiden of Dordrecht. Prachtige steden met grachten en coffeeshops waar bijna geen toerist komt.
En ja hoor, het woord is gevallen: coffeeshops. De auteurs vertellen smeuïg over de ‘heroïnefabriek’. Kent u die, als Hollandse lezer? Het is het Slotervaartziekenhuis. Zo op het oog een doodgewoon ziekenhuis, maar schijn bedriegt. In het gebouw bevindt zich sinds de jaren negentig ook een drugslab dat jaarlijks voor meer dan een miljoen aan heroïne produceert. Grootste afnemer is de overheid. Het ziekenhuis beloofde de staat een ‘redelijke prijs’ te zullen rekenen, maar in 2011 bleek die zo hoog te zijn geweest dat het lab jaarlijks miljoenen winst maakte.
Auteurs
Willem Koert en Korné Versluis zijn beiden wetenschapsjournalist. Koert schreef over (on)natuurlijke spierversterkers. Versluis hield zich bezig met metabolomics van aardappelstengels en polyploïde preistengels. De auteurs schreven dit boek in een krampachtige poging om alsnog rijk te worden, of om de zin van het leven te vinden en een midlifecrisis te overstijgen.
De auteurs reizen voor hun 99 schande-verhalen het hele land door. Sommige van hun reisprojecten zijn het bezoeken waard, andere slechts het passeren of hooguit alleen het noteren. De verhalen hebben gemeen dat ze het lezen meer dan waard zijn en ze delen een hoog ‘hoe bestaat het!’- gehalte.
Het is verleidelijk om wat verhalen op te dissen in samengebalde vorm. Want wist u bijvoorbeeld dat de eerste file van Nederland op 29 mei 1955 op het verkeersknooppunt Oudenrijn was? En dat die ‘moeder aller files’ tientallen kijkers trok? Nu horen files bij Nederland – aldus de schrijvers – als poffertjes, haring en stroopwafels. Alleen als je daar niet van houdt, houd je je er verre van, terwijl je nooit ontsnappen kunt aan zo’n vermaledijde file.
En kent u het verhaal van het ‘vernederde schilderij’? Op de plaats waar nu een Amsterdams vijfsterrenhotel is gevestigd – Oudezijds Voorburgwal 197 – zat voorheen de kantine van het hoofdstedelijk gemeentehuis. In 1949 maakte de nog vrij onbekende kunstenaar Karel Appel in opdracht van de gemeente een schildering op de muur met de titel Vragende Kinderen. Na voltooiing van het werk brak er een rel los over het abstracte kunstwerk dat volgens een Amsterdamse krant het meest weg had van een ‘verzameling kilometerpaaltjes’. Appel werd gehoond. De gemeenteraad zwichtte voor de kritiek en liet de wand alsnog behangen. Toen de schilder beroemd werd, besloot de gemeente Appel ‘met het schaamrood op de kaken’ te vragen het schilderij weer zichtbaar te maken en te restaureren. Aldus geschiedde.
Een stoute als afsluiting. Sinds 1969 hebben Nederlandse voetbalsupporters een speciaal scheldwoord gereserveerd voor scheidsrechters: hondenlul. Voor die tijd werd het woord alleen in kleine kring gebezigd, Feyenoordspeler Piet Romeijn koppelde het aan falende arbiters. Romeijn was een voormalige havenarbeider en van daaruit niet zo fijnbesnaard van taal. Tijdens met Feyenoord – FC Twente in ‘De Kuip’ op 7 december 1969 zat het de Rotterdamse club niet mee. In de laatste minuut maakte Twente gelijk. Bedankt voor de leiding, hondenlul,’ voegde Romeijn scheidsrechter Arie van Gemert toe. Later maakte hij zijn excuses, beweerde nog flauwtjes dat hij ‘onbenul’ had gezegd, maar het kwaad was geschied. De hondenlul is zeldzaam geworden, men hanteert nu liever grover geschut.
Wie zelf ook plaatsgebonden opmerkelijke verhalen kent, kan meewerken aan De rare reisgids 2.0. Wel eerst natuurlijk dit boek kopen en lezen. Het is een heerlijk cadeau. En niet de hele dag door eruit gaan citeren. Want geloof mij, de verleiding is groot.
Een verrukkelijk boek.
Korné Versluis & Willem Koert – De rare reisgids. Nederland in 99 schandalen. ISBN 978-94-6319-071-8, 208 pagina’s, € 14,99. Schiedam: Uitgeverij Scriptum 2017.