Wrak in de gletsjer
In 1945 is op IJsland een vliegtuig met staatsgevaarlijke contrabande neergestort. Jaren later willen de Amerikanen het toestel bergen.
Het is 1999. Een Amerikaanse spionagesatelliet maakt een foto van de IJslandse gletsjer Valnajökull. Generaal Carr wordt er door een specialist bij geroepen. De gletsjer heeft namelijk een heikele prooi aan de oppervlakte gebracht. Het zijn de resten van een vliegtuig dat in april 1945 een vlucht maakte van het instortende rijk van Hitler naar Reykjavik. Door zware sneeuwstorm verongelukte het toestel, een Duitse Juncker met zeven man aan boord. Behalve de bemanning vervoerde het toestel geheime lading.
De twee broers Jon en Karl Hörn zagen het vliegtuig laag overkomen voordat het enkele kilometers verder crashte. Tot hun verbazing was de machine voorzien van Amerikaanse militaire letters en kleuren. Later zou blijken dat er twee Amerikaanse piloten en vijf Duitse hoge officieren aan boord waren.
Direct in 1945 zocht het Amerikaanse leger naar de resten van het vliegtuig en nog in 1967 werd zelfs een grote expeditie op pad gestuurd om de uiterst belangrijke lading te bergen. Allemaal tevergeefs. De broers Hörn vonden op eigen gelegenheid een afgebroken wiel met daarop het woord Kruppstahl, maar tastten verder in het duister. Allerlei geruchten gingen over de geheimzinnige lading. Het toestel zou een bom, biologische wapens of goud vervoerd hebben. Of misschien wel iets heel anders.
Slechts enkele hoge officieren, waaronder generaal Carr, zijn op de hoogte. Hij organiseert, nu een satellietfoto de vindplaats heeft prijsgegeven, een clandestiene operatie om de Juncker te bergen. Het gaat daarbij vooral om de inhoud: zeven lijken en een mysterieuze vracht.
Aan het hoofd van de geheime bergingsoperatie staat de keiharde en niets ontziende Ratoff, een gewetenloos en meedogenloos Amerikaans officier. Hij beschikt over een groot contingent manschappen, een enorm vrachtvliegtuig, twee helikopters en een arsenaal aan materieel om op de gletsjer het wrak te bereiken, verder uit te graven en met de twee helikopters te bergen.
Met smoesjes over een NAVO-oefening probeert Ratoff de IJslandse overheid zand in de ogen te strooien. Echter, hij ziet tot zijn woede hoe allerlei IJslanders zijn geheime missie in de war dreigen te schoppen en grijpt keihard in. De belangen zijn te groot.
Auteur
Arnaldur Indridason (1961) is een vermaard IJslands thrillerauteur. Eerder bespraken wij Onland en Blauwzuur. Zijn roman Doodskap was de Vrij Nederland-Thriller van 2011. Met dit boek lijkt hij zichzelf te overtreffen.
De lezer wordt verwend met een schitterende en ingenieus uitgewerkte plot waarin acties van allerlei aard elkaar met overrompelende vaart afwisselen. Met name de achtervolgingen die doen denken aan de beste momenten uit de film The Fugitive zijn meer dan meeslepend.
Daarnaast fascineert de doorlopende raadselachtigheid. Niet alleen over de vracht van het vliegtuig, maar ook over het aantal bemanningsleden in het gestrande toestel en over het feit dat toch veel mensen een stukje van de waarheid blijken kennen.
Dit is beslist een superieure thriller die fraai gebouwd is op allerlei losse eindjes van de Tweede Wereldoorlog. De barre entourage van het winterse IJsland verschaft daarbij een schilderachtig decor voor een strijd op leven en dood.
Arnaldur Indridason – Operatie Napoleon. Vertaald uit het IJslands (Napoleonsskjölin) door Jan Willem Reitsma. ISBN 978-90-214-0810-1, 304 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Uitgeverij Q 2017.