Iana Matei – Meisjes te koop. Mijn strijd tegen vrouwenhandel. Geschreven in samenwerking met Anne Berthod. Vertaald uit het Frans (Á vendre: Mariana, 15 ans) door Henne van der Kooy ISBN 978-94-6164-015-4, 263 pagina’s, € 16,00. Amsterdam: Van Gennep 2011.
De Roemeense psychologe Iana Matei beschrijft hoe ze inmiddels zo’n 400 meisjes uit de klauwen van mensenhandelaren heeft gered en opgevangen.
Het boek begint spectaculair met de vlucht van een vijftienjarige prostituee, die op het punt stond verkocht te worden. Na een achtervolging en een urenlange autorit wordt ze in veiligheid gebracht in het door Matei gestichte opvangcentrum in de industriestad Pitesi, aan de voet van de Karpaten. Daarna beschrijft de auteur hoe meisjes uit Roemenië en buurlanden ieder jaar bij duizenden belanden op de trottoirs van heel Europa. Vervolgens lezen we haar levensgeschiedenis en hoe ze in 1999 haar eerste drie tippelaarsters van 14, 15 en 16 opving, die ontsnapt waren toen ze op het punt stonden verkocht te worden voor elk nog geen honderd dollar. Inmiddels leidt ze een groot opvangcentrum voor ex prostituees en begeleid ze hen als ze aangifte willen doen, ook in het buitenland. Matei heeft ervoor gekozen geen overheidssteun te ontvangen, omdat ze onafhankelijk wil blijven. Vaak krijgt ze wel hulp van de Roemeense politie, hoewel ze de agenten soms zelf in haar auto moet vervoeren omdat er geen geld is voor benzine. Het opvanghuis wordt voornamelijk gesteund door instellingen en privépersonen uit de Verenigde Staten.
Het boek leest vlot weg en biedt veel informatie over de situatie in Roemenië. Matei vestigt de aandacht op de rol die vrouwen en met name Roma-vrouwen spelen in de mensenhandel. In hoeverre dit terecht is kan ik niet beoordelen. Tussen de regels door krijg je wel de indruk dat Matei nogal ingenomen is met zichzelf. Maar dat neemt niet weg dat ze hard werkt voor een goede zaak en dat dit boek bijdraagt aan de bewustwording over gruwelijke wandaden.
Dit boek is tevens uitgebreid besproken in de boekenrubriek LeesKost van het programma PuurCultuur op MeerRadio (woensdag 2 november 2011).