Werkelijkheid naast droomwerkelijkheid
Een portretschilder wordt geconfronteerd met een prachtig schilderij, dat verborgen krachten in zich herbergt. Afgebeelde figuren komen tot leven en de schilder komt terecht in een geheime ondergrondse wereld.
Dit boek is duidelijk een vervolg op deel één, het begint met hoofdstuk 34. Het is daarom wel noodzakelijk deel één te lezen. De hoofdpersoon is een kunstschilder die tijdelijk woont in het huis van de beroemde schilder Tomohiko Amada. Op zolder treft hij een prachtig schilderij met de titel De moord op commendatore. In de tuin treft hij bij een tempeltje een hol, afgedekt met stenen. Met zijn buurman Menshiki opent hij het hol. Er ontsnapt een wezentje dat voorkomt op het schilderij: de commendatore. Deze idea, een soort geest, verschijnt verschillende keren aan de ik-figuur. De schilder heeft als opdracht de dertienjarige Marie Akigawa te schilderen. Op een dag verdwijnt ze en besluit hij haar te gaan zoeken.
Auteur
Haruki Murakami (1949) is een wereldwijd geliefde en veelgelezen Japanse schrijver. Zijn werk wordt in meer dan 40 landen uitgegeven en is bekroond met een groot aantal prijzen. Zijn eerste roman Norwegian Wood verscheen in 1987. Bekende romans: De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren, Mannen zonder vrouw en De moord op commendatore, deel 1 Een idea verschijnt.
De commendatore
Door het openen van de ondergrondse holte treden er geheimzinnige verschijnselen op. Er verschijnen verschillende geestverschijningen met wie gepraat kan worden. Het vaakst is dat de commendatore. Hij leidt de ‘ik’ bij het opsporen van het vermiste meisje. De lezer belandt in een fantasywereld onder de grond bevolkt met vreemde wezens die soms offers vragen. Niet iedere lezer zal dit kunnen waarderen. De schrijver verstaat echter de kunst deze surrealistische gedeelten op een heel acceptabele manier te vertellen. Bovendien zijn de avonturen in deze onderwereld heel spannend. Komt de hoofdpersoon hier weer uit? Zal hij het meisje vinden?
De moord op commendatore
De ik-figuur is bevriend met Mashiko Amada. Via hem mocht de ‘ik’ het huis van zijn vader bewonen. Mashito vertelde dat zijn vader in de Tweede Wereldoorlog in Oostenrijk was. Zijn geliefde werd door de nazi’s vermoord en Tomohiko werd door de Gestapo vastgehouden en aan vreselijke folteringen onderworpen. Hij overleefde de oorlog en schilderde toen De moord op commendatore. Het is een allegorisch schilderij en de grote vraag is wat er nu echt gebeurt. Wie vermoordt wie? Tomohiko had het schilderij zelf ingepakt en op zolder verstopt. Waarom deed hij dat? Welke geheimzinnige kracht gaat van dit schilderij uit?
Westerse elementen
We hebben te maken met een Japans boek, maar het bevat vele westerse elementen. Heel vaak wordt gesproken over muziek: The Doors, Bruce Springsteen, Roberta Flack en Donny Hathaway. De buurman rijdt in een Jaguar. Deze wordt bewonderd en uitvoerig beschreven. Als drank wordt er vooral whiskey gedronken.
De schilder en zijn model
Elke zondagmorgen komt Shoko Akigawa haar nichtje Marie Akigawa brengen. Van Marie moet een portret gemaakt worden. Zij poseert langdurig en haar tante leest ondertussen. Marie is dertien en beeldschoon, maar nog kinderlijk. De gesprekken die zij voert met de ik-figuur zijn heel boeiend. Ze wil precies weten hoe de schilder te werk gaat. Hij wil vooral de persoonlijkheid laten uitkomen en dat gelukt hem goed. Marie bezoekt de schilder in het geheim ook alleen. Zij zijn in zekere zin lotgenoten, omdat beiden weten van de ondergrondse holte en omdat ze ook allebei contact hebben met de commendatore.
Murakami heeft weer een heel bijzonder en meeslepend boek geschreven. De omvang schrikt misschien af, aar je laat het niet snel los. Wel blijven er nog vragen onbeantwoord. Misschien volgt deel 3?
Weer een echte Murakami.
Haruki Murakami – De moord op commendatore. Deel 2: Metaforen verschuiven. Vertaald uit het Japans (Kishidanchogoroshi) door Elbrich Fennema en Luk Van Haute. ISBN 978-90-254-5159-2, 535 pagina’s, € 29,99. Amsterdam: Atlas Contact 2018.