Verhalen over twintig jaar ervaring in de verpleging
12 mei Internationale Dag van de Verpleging.
Bijna tweehonderd jaar geleden, op 12 mei 1820, werd Florence Nightingale geboren. Ze kwam uit de gegoede klasse, het was haar taak een dame van stand te zijn. Maar ze vond haar leven te leeg en besloot zieken te gaan verzorgen. Dat verzorgen bouwde ze uit en daarmee werd ze de grondlegster van het beroep ‘verpleegkundige’. Honderdduizenden volgden haar voetspoor. Op 12 mei viert men wereldwijd International Nurses Day en zet zorgverleners in het zonnetje.
In dit boek vertelt schrijfster en verpleegkundige Christie Watson over twintig jaar werken in dit beroep. Eigenlijk wilde ze helemaal geen ‘nurse’ worden. Ze had romantischer beroepen voor ogen, van zeebioloog tot zwemster, van jazztrompettist tot astronoom… Van roeping was dus geen sprake. Maar als ze de verpleging in ging zou ze een beurs en een woning krijgen en dat sprak haar aan. Ze was doodsbang voor bloed, maar daar stond ze niet bij stil. Ze zou wel in de psychiatrie gaan werken. Ze viel prompt flauw toen ze gekeurd moest worden en een buisje bloed moest afstaan. Maar Christie zette door. Ze doorliep na haar theoretische opleiding verschillende afdelingen zoals cardiologie, chirurgie, psychiatrie en de kinderafdeling. Daar bleef ze uiteindelijk hangen om zich te specialiseren. Haar angst voor bloed was ze kwijt en kinderen, zo realiseerde ze zich, waren hulpeloos, eerlijk en onbevangen.
De lezer loopt met Christie mee. Verpleegkundige, maar ook verteller. We verwijlen aan het bed van haar patiënten, we pikken een oude eenzame dame met hartklachten op uit de ziekenhuishal, we praten met bange mensen, met ongeruste ouders, we zijn onderdeel van het ziekenhuis en kijken door Christies ogen.
De schrijfster vertelt verhalen uit haar eigen praktijkervaring, veranderde alleen namen en familieomstandigheden omdat privacy hoog in het vaandel staat bij werkenden in de zorg. Hartverscheurend is het verhaal van Aaron. Hij is 14 jaar oud. Hij heeft taaislijmziekte en krijgt een hart-longtransplantatie. Na de operatie is hij een ander kind, levendig en helder, een heel leven nog voor ogen dankzij de donor wiens organen hij kreeg. ‘In Engeland overlijden iedere dag gemiddeld drie mensen die op een orgaan wachten,’ schrijft de auteur en verzucht dat het donorsysteem veranderd zou moeten worden: iedereen donor, tenzij hij vooraf bezwaar maakt. Een actuele discussie die wij ook hier in Nederland voeren. In dit boek wordt pijnlijk duidelijk gemaakt hoe belangrijk donoren zijn.
Auteur
Christie Watson (1976) is twintig jaar verpleegkundige geweest en leidt nu verpleegkundigen op aan St. Mary’s University. Ook doceert ze creative writing. Ze schreef al een aantal romans, haar debuut Tiny Sunbirds Far Away werd bekroond met de Costa First Novel Award. Watson zit in het bestuur van Amnesty International.
Dit boek is een kijkje achter de schermen van de ziekenhuispraktijk van alledag. Watson maakt geen fraaie plaatjes, ze laat zien dat er ook dingen fout gaan en dat er treurige maar ook heel vrolijke dingen gebeuren. Mooi is het ook dat zij niet alleen de artsen en verpleegkundigen in alle zorglagen lof toezwaait, maar dat zij ook haar waardering kenbaar maakt voor andersoortig werk. De speltherapeute bijvoorbeeld, die een kind afleidt met bellenblazen als er enge dingen moeten gebeuren, de clowns die goochelen en doodzieke kinderen laten schateren, de mevrouw met de geleidehond, de vrijwilliger met de boekenkar en de radiomevrouw bij wie patiëntjes groeten mogen doen. ‘Het kind herinnert zich niet de chirurg die hem of haar gered heeft, maar Malin met haar bellenblaas wel, voor altijd,’ verzekert zij de lezer.
Een schitterend boek, ontroerend, soms wat veel medische termen misschien, maar daar valt mee te leven/lezen. Een prachtig cadeau voor al die werkers die op de Dag van de Zorg een blijvend geschenk moeten krijgen. Want waar zouden we allemaal zijn, zonder die waardevolle werkers?
Christie Watson – Met hoofd en hart. Liefdevolle ervaringen van een verpleegkundige. Vertaald uit het Engels (The Language of Kindness) door Henny Corver. ISBN 978-94-027-0105-0, 318 pagina’s, €19,99. Amsterdam: HarperCollins 2018.