Verbeelding en werkelijkheid
Twee vrienden hebben een wonderlijke ontmoeting in hun jeugd. Dom probeert vanuit zijn herinneringen daaraan een roman te schrijven, maar het gelukt hem niet. Zijn vriend Nick maakt van dit voorval een zeer succesvolle roman. Dom wordt steeds verwarder. Hij kan geen onderscheid meer maken tussen verbeelding en werkelijkheid.
Tijdens een vakantie in Frankrijk wonen de vrienden Dom en Nick een amateurisch zangoptreden bij van een jong meisje in een boerderij. Dom, die schrijfambities heeft wil er een literaire roman over schrijven. Het lukt niet. Nick schrijft moeiteloos de ene na de andere bestseller. Dan komt het moment dat zijn nieuwste roman Het wikkelhart gepresenteerd wordt. Het boek vertelt over hun jeugdervaring. Omdat het boek uitgaat van de ware gebeurtenis voelt Dom zich gebruikt. Dit wordt erger als Nick zijn volgende roman wil wijden aan Dom en diens vrouw Lily. Dom raakt door deze toestanden steeds verwarder en hij gaat hallucineren.
Auteur
Bertram Koelewijn (1979) schreef verhalen voor verschillende bladen. Zijn verhalenbundel Engels voor leugens verscheen in 2016. In 2013 kwam zijn debuutroman De huisvriend uit. Zijn werk bevat magisch-realistische elementen. Hij is boekverkoper, evenals de hoofdpersoon van deze roman.
Bestsellers
Dom(inic) schreef ooit een mooi literair verhaal dat werd gepubliceerd. Daarna gelukte het niet meer, er was sprake van een echt writer’s block. Zijn vriend Nick Tuin ambieerde het schrijverschap niet, maar toen hij eenmaal begon vloeiden de teksten moeiteloos uit zijn pen. De boeken werden een succes en hij een bekende bestsellerschrijver. Volgens Nick is een voorwaarde voor een succesvol boek dat het voor een groot deel op waarheid moet rusten, daar houden lezers van. Het is duidelijk dat de schrijver zelf het wereldje van de bestsellers en de uitgevers met hun commerciële belangen verafschuwt. De nieuwe roman van Nick wordt door hemzelf aangeduid als een pretentieuze berg olifantenstront.
Het lot en de vrije wil
Deze roman is bepaald niet oppervlakkig en bevat de nodige bespiegelingen over de vraag in hoeverre de mens zelf zijn lot kan bepalen, of er zo iets bestaat als een vrije wil. Veel mensen denken van wel. Ze hebben het idee dat alles via hun telefoontje geregeld kan worden. Ze denken dat apps de realiteit regelen. Hier zie je hoeveel geld ik nog heb, hier zie je wat voor weer het wordt, hier zie ik mijn werktijden, daar hoe laat de bus vertrekt. Alles lijkt onder controle. Enkele keren fantaseert de schrijver dat we een beslissing kunnen nemen via een ingebouwde schakelaar. Het vreemde hoofdstuk over een ervaring in een soort kerk laat hem weten dat het God is die alles bepaalt. De meest pessimistische opvatting is die dat het leven gezien wordt als een groot kansspel waarop we geen enkele invloed hebben.
De meisjes
In de roman komen twee meisjes voor die een grote invloed hebben op Dom. De chanteuse aan het begin van het boek maakt zo veel indruk dat ze zijn leven bepaalt. Als lezer is dit moeilijk mee te voelen, want het zangoptreden in de boerenschuur wordt heel neutraal verteld. Het is kinderlijk en onschuldig. Bij Dom roept het heftige gevoelens op die hem doen wegvluchten. Het meisje in de kerk betovert hem. Hij moet naar haar luisteren en haar volgen. Zoals ze beschreven wordt door haar ouders lijkt ze wel een soort vrouwelijke messias, die gaven heeft van zichzelf. Zijn dochter Kim speelt ook een invloedrijke rol. Als zij voor hem zingt verwart hij haar eerst met de chanteuse.
Van een helder verteld boek in het begin verandert deze roman langzamerhand in een aaneenschakeling van raadselachtige gebeurtenissen. Van de lezer wordt veel gevraagd. Als deze gewend is geraakt aan de schijnwereld stapt Dom plotseling weer in de werkelijkheid, bijvoorbeeld bij een busongeluk.
Eigenlijk is het een zeer pessimistisch boek. De mens wordt gezien als volkomen overgeleverd aan het lot en de manier waarop we met herinneringen omgaan is gebrekkig. Dom moet daarvoor in therapie. De schrijfstijl is perfect, We hebben hier te maken met literatuur.
Omdat de hoofdpersoon in zeer griezelige situaties belandt waarbij het erom spant of hij zal overleven en omdat zijn karakter diepgaand wordt geanalyseerd kunnen we zeker spreken van een psychologische thriller en dan zeker eentje van hoog niveau.
Bertram Koeleman – Het wikkelhart. ISBN 978-90-254-5064-9, 253 bladzijden, € 19,99. Amsterdam: Atlas Contact 2018.