Meisje dat blind wordt duikt vol in het laatste deel van haar ziende leven
‘Zoek iets wat je zonder ogen kunt doen!’
‘Mama, kun jij mij ook vinden in het donker?’ vraagt de negenjarige Mafalda haar moeder. Mama gaat naast haar zitten en aait over haar haren. ‘Ik kan je niet zien in het donker, maar ik weet zeker dat ik je toch zou kunnen vinden.’ (….) Zien doe je met je ogen, daar komt Mafalda langzaam achter. Maar je ziet niet alleen met je ogen, je ziet vooral met je hart.
Mafalda wordt getroffen door een zeldzame en agressieve oogziekte. Ze zal binnen een half jaar volledig blind worden. Ze ziet nu al heel slecht, en ze merkt met de dag dat het minder wordt. De kersenboom bijvoorbeeld, ’s zomers een wolk van roze en groen, is altijd een heerlijke schuilplaats. Maar ze ontdekt dat ze steeds meer stappen moet zetten voordat ze haar kersenboom ziet.
Er veranderen nog meer dingen. Ze leest heel moeizaam met een vergrootglas, maar moet al beginnen braille te leren. Ze mocht vroeger niet alleen naar school omdat ze te klein was, nu moet ze worden weggebracht omdat ze niet meer genoeg ziet. Mama of papa zet haar af bij het hek, de Roemeense conciërge Estella fluit en zij loopt dan op het geluid af. Estella wordt haar vriendin. En op een dag citeert de vrouw uit Mafalda’s lievelingsboek De kleine prins de woorden die de vos tegen de kleine prins zegt: ‘Het is heel eenvoudig: alleen met het hart kun je goed zien. Het wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar.’
Al die wijze woorden ten spijt stelt Mafalda een soort to-do-lijst op. Ze schrijft daaralle dingen op die ze belangrijk vindt om nog te doen voor ze in het donker leeft. Haar kat Ottimo Turcaret speelt daarin een grote rol, net als Filippo, de nooit-bange jongen die zo prachtig piano kan spelen, die open over haar blind-worden praat zonder haar ooit te plagen en haar zonder enge voorzichtigheid helpt om enkele van haar gevaarlijke wensen te vervullen.
Auteur
Paola Peretti werd geboren in de Italiaanse provincie Verona. Ze studeerde literatuur en filosofie en promoveerde in 2011 op genderdiscriminatie in de literatuur. Tussen 2015 en 2016 bezocht ze de Palomar School voor creatief schrijven in Rovigo. Vijftien jaar geleden ontdekte ze dat ze werd getroffen door de zeldzame, blindheid veroorzakende ziekte Stargadt Disease. Ze geeft momenteel les aan immigrantenkinderen. Dit boek is haar debuut.
Mafalda’s ouders besluiten met hun dochter in een parterrehuis te gaan wonen, meer ingericht op de handicap van het meisje. Maar als ze Mafalda meenemen om naar het huis te gaan kijken ziet het meisje tot haar ontsteltenis dat huisdieren in dit complex niet zijn toegestaan. En Ottimo Turcaret, de kat, is nu juist Mafalda’s steun en toeverlaat. Ze duikt in zijn vacht als ze verdrietig is, ze kan de poes echt niet missen.
Daarom neemt Mafalda zich voor om weg te lopen en in de kersenboom te gaan wonen. Ze vertelt niemand iets van haar plan. Hoe dat allemaal afloopt, zullen de jong-tot-oude lezers met een brok in de keel lezen. Zoals trouwens het hele boek.
Peretti schildert prachtig de belevingswereld van het jonge kind dat bang is voor de duistere toekomst.
Toch een opmerking. In de aanbieding van het boek staat zowel op het kaft als in de uitgeverstekst dat Peretti dit verhaal baseert op haar eigen oogziekte. Lezend is dat heel voorstelbaar, de tekst is buitengewoon treffend en het boek is vol empathie geschreven. Merkwaardig is dan te zien dat voorin het boek nadrukkelijk staat: Alle in dit verhaal voorkomende personen zijn ontleend aan de fantasie van de schrijver. Elke gelijkenis met bestaande personen berust op toeval. Ook de uitgever biedt het aan als: Literaire fictie. Standaardteksten, maar niet als het een autobiografische roman betreft.
Hoe het ook zij, fantasie of waarheid, dit boek is heel mooi geschreven en lezers van jong tot oud zullen het met ontroering lezen.
Paola Peretti – De afstand tussen jou en mij en de kersenboom. Vertaald uit het Italiaans ( La distanza tra me e i ciliegi) door Ada Duker en Henrieke Herber. ISBN 9768-94-027-3010-4, 190 pagina’s, €15,-. Amsterdam: HarperCollins 2018.