Portret van een rascomédienne
Jenny Arean op de planken en privé.
Deze biografie is een gedetailleerde beschrijving van de carrière van Jenny Arean (1942) vanaf haar eerste engagement bij Wim Kan. Met de serieuze toneelrollen en haar optredens in succes-musicals en de eigenzinnige programma’s met Ischa Meijer. Tenslotte haar solo-shows. Uitgebreid wordt ingegaan op de tekstschrijvers en de artiesten met wie zij samenwerkte. Ook haar privéleven komt aan bod met haar liefdesrelaties met Huib Rooymans en Ischa Meijer. In het hoofdstuk In concreto: Hoe doet ze’t wordt stap voor stap uiteengezet hoe haar programma’s tot stand kwamen.
Auteur
Xandra Knebel (1967) is een theaterhistorica. Ze schreef eerder onder meer de biografieën van grootheden als Ton Lutz, John Kraaijkamp en Willy Alberti.
In deze biografie wordt heel duidelijk dat Jenny Arean een veelzijdige rascomédienne is geworden en dat zonder enige opleiding. Haar schoolloopbaan bestond uit een niet voltooide huishoudschoolopleiding. Geen kleinkunstacademie of toneelschool. Haar opleiding kreeg ze bij Wim Kan en Corry Vonk. Zij leidden zelf jonge talenten op ‘de kindertjes van het C&A-cabaret’. De kinderloze Kan en Vonk ontfermden zich als een vader en moeder over hun pupillen. Ze kregen ook spraak-, ballet- en banjolessen. Geleidelijk kregen ze in de voorstellingen een grotere rol. Albert Mol die aanvankelijk tot het gezelschap van Kan behoorde, mocht voor de televisie shows gaan maken. Direct werd Jenny door hem uitgenodigd. Met Jacco van Renesse vormde ze een vast duo. Het begin van een grandioze carrière.
Wat opvalt aan de carrière van Jenny is de veelzijdigheid. Na het cabaret en de televisie trad ze in 1965 toe tot de toneelgroep Ensemble waar ook haar man Huib speelde. Ze kreeg direct al een hoofdrol in het stuk Hooikoorts. Ze speelde samen met Mary Dresselhuys, Sigrid Koetse en Pleuni Touw. De reacties op haar spel waren lovend: ze speelde met vurig en aanstekelijk élan, met een aanstekelijke spontaniteit. Toch bleef de musical ook trekken. Ondanks een slechte verstandhouding met Annie M.G. Schmidt kreeg ze de hoofdrol in En nu naar bed. Vele optredens in toneel, cabaret en televisie volgden.
Eén van de aardigste hoofdstukken in het boek is De factor Ischa. Ze ontmoette Ischa Meijer tijdens een avond in De Kring. Meijer kwam op haar af en maakte voortdurend grappen. Zijn opmerkingen over omstanders lieten Jenny bulderend lachen. Ze werden beiden zwaar verliefd en ze gingen al snel samenwonen. Ischa schreef ook liedjes voor Jenny. Ze gingen zelfs samen optreden, Ischa als Izzy M. en Jenny als Jopie A. Na drie programma’s beëindigden ze hun samenwerking en hun relatie. Die was te intens geweest en werkte verstikkend. Ze gingen als vrienden uit elkaar.
Na de Ischa-periode ging ze solo. Haar eerste voorstelling heette Gescheiden vrouw op oorlogspad. Voor haar optredens koos ze de beste tekstschrijvers. Haar zang werd steeds belangrijker. Ze had voortdurend succes. De citaten uit recensies geven een goed beeld van de waardering. Ook wat Henk van der Meijden op zijn Privé-pagina in de Telegraaf schreef komt aan de orde. Het was heel gemeen om daar Jenny’s moeder, met wie ze een slechte relatie had, een riant platform te bieden om haar dochter eens flink de mantel uit te vegen.
Dit is een zeer complete biografie over een rasartieste, waarin het accent ligt op haar theaterleven. Wel komt ook haar eigenzinnige karakter duidelijk naar voren. Het boek is amusant en interessant en bevat ook veel theatergeschiedenis. Het is prachtig uitgegeven, mede door de talrijke fraaie foto’s. De uitgebreide index laat ziet dat de meeste theaterpersoonlijkheden uit Jenny’s tijd er in voorkomen. Soms wordt het wat saai door de opsomming van alle optredens en recensies.
Een boeiend theaterportret.
Xandra Knebel – Jenny. Een theaterleven. ISBN 978-94-924-9554-9, 240 pagina’s, € 24,99. Amsterdam: Uitgeverij Water 2018.