Contactgestoorde, grappige, onhandige en griezelige mensen
Spiegeltje aan de wand, wie is de engste in dit land?
Een jonge wiskundelerares kan haar leerlingen niet in toom houden, ze gedragen zich als beesten. Gevolg is dat ze weinig leren. Maar als de examens daar zijn en ze weet dat de resultaten abominabel zullen zijn, neem ze de hele stapel papier mee naar huis, gumt de foute antwoorden uit en zet de goede ervoor in de plaats. Want denk maar niet dat ze haar baan wil kwijtraken door dat vervelende stelletje sukkels. Want eigenlijk, ondanks alles, vindt ze lesgeven immers best leuk? Ze is dol op die kids. Ze voert verrukkelijke gesprekken met de jeugd. Zo is er een leerling die ervan overtuigd is dat je van ingespoten sperma dik wordt. ‘Echt waar, juffrouw Mooney, van dat spul word je dik om je middel. En dan word je een slet genoemd.’ Breng daar als juf maar eens iets tegenin.
Auteur
Ottessa Moshfegh werd geboren in Boston. Ze debuteerde met Eileen, won daarmee in 2016 de Pen/Hemingway Award en bereikte de short list voor de Man Booker Prize. Voor de korte verhalen die zij voor The Paris Review schreef ontving ze de Plimpton Prize en ontving ze een creative fellowship van de Nationaal Endowment for the Arts. In 2018 verscheen een boek dat werd uitgeroepen tot The New York Times bestseller, in Nederlandse vertaling Mijn jaar van rust en kalmte.
Het bovenstaande is maar één voorbeeld, uit het allereerste van de veertien verhalen die deze auteur in haar nieuwste bundel schrijft. Op de kaft aangeprezen door niemand minder dan de bekende schrijver David Sedaris, die meldt dat hij zich geen boek herinneren kan waarom hij zo hard gelachen heeft.‘Ik was zowel geschokt als verbijsterd. Ze is briljant, deze jonge auteur.’ Een reclame van formaat, al drijft bij uw recensent dan ook het wantrouwen boven, want wie weet is de schrijfster wel een kroegmaatje van Sedaris of een nichtje dat haar beroemde oom om steun vroeg. Dat laatste kan nog steeds, maar na lezing van de veertien verhalen kan ik niet anders dan Sedaris gelijk geven.
Neem het verhaal van meneer Wu, de Chinese meneer die verliefd wordt op de vrouw uit de speelhal. Niet alleen begint de vertelling met een zin die bestaat uit tien gedrukte regels die nergens qua stijl uit de pas lopen, maar ze vertelt ook het vrolijke, wrange, bittere en sneue levensverhaal van een man die snakt naar een vrouw maar zich moeizaam behelpt met hoertjes. Als hij met behulp van een telefoontrucje het nummer van de speelhaldame krijgt en via sms een afspraakje met haar wil regelen gaat uiteraard alles mis. Vrolijkheid en een gevoel van medelijden bekruipen de lezer, maar eveneens een klein glimlachje achter de schermen om de taal die de schrijfster hanteert. Gelukkig, er wachten nog twaalf vertellingen… Allemaal blijken ze dezelfde hoofdpersonen te hebben in andere gedaantes: vrolijk-treurige mensen, contactgestoord, grappig in hun ellende. Soms eng en altijd onzeker.
Welk verhaal je ook leest uit deze bundel, de hoofdpersonen hebben het zwaar en zonder dat het meteen benoemd wordt weet de lezer dat hen onheil te wachten staat. Desondanks creëert de auteur geen thriller-ondertoon, integendeel, ze beschrijft haar mannen en vrouwen meelevend, zelfs met een zekere tederheid. Ze hebben gemeen dat ze lijden aan zonderlinge karaktertrekken, dat ze verdrietig of geëxalteerd zijn, en eenzaam, dat zonder uitzondering. Eenzaam te midden van mensen die hen niet begrijpen. Wie zijn wij, alledaagse mensen, om ons vrolijk te maken om hun herkenbare trekken?
Een subliem boek voor lezers die willen diepduiken naar karakters en tussendoor graag grimlachen. Want o wat is het leven duister, als je vloeit uit de pen van Moshfegh.
Ottessa Moshfegh – Heimwee naar een andere wereld. Vertaald uit het Engels (Homesick for Another World) door Lidwien Biekmann en Tjadine Stheeman. ISBN 978-90-4884-602-3, 254 pagina’s, €21,99. Amsterdam: Hollands Diep Uitgevers 2019.