Abraham Moszkowicz- Liever rechtop sterven dan op je knieën leven. ISBN 978-94-6156-008-7, 215 pagina’s, € 18,50. Amsterdam: Bertram + De Leeuw 2012.
Wie is Bram Moszkowicz?
Abraham Moszkowitcz is niet alleen een topadvocaat, maar ook een bekende Nederlander die niet alleen in de rechtszaal, maar ook in de media de belangen van zijn cliënten met verve weet te verdedigen. Hoge bomen vangen veel wind en dat is zeker het geval met Moszkowitcz, die nogal wat kritiek over zich heen kreeg vanwege zijn volgens velen te nauwe associatie met de crimineel Willem Holleeder en over zijn spectaculaire verdediging, inclusief het wrakingsverzoek tegen de rechters, van Geert Wilders toen deze werd vervolgd voor haat zaaien en discriminatie.
In dit boek laat Moskowicz de lezer, gedeeltelijk, toe tot zijn binnenste. De band met zijn vader, die Auschwitz overleefde, heeft hem niet alleen gevormd maar beïnvloedt hem nog steeds. Heel persoonlijk wordt zijn verhaal als hij beschrijft hoe hij zich schaart in de groep tweede generatie oorlogsslachtoffers. Zijn eigen behoeften zijn altijd triviaal, vergeleken bij de ervaringen van zijn vader. De machteloosheid en rechteloosheid van de Joden in de Tweede Wereldoorlog en de willekeur van de overheid hebben van Bram een fel verdediger gemaakt van de rechtsstaat. Hij bestrijdt te vuur en te zwaard alles wat in zijn ogen afbreuk doet aan die rechtsstaat. Hij leerde van zijn vader, aan wie hij dit boek heeft opgedragen, dat ‘intrinsiek slechte mensen niet bestaan’.
Moszkowitcz verdedigt niet iedereen. Hoewel hij erkent dat iedereen recht op rechtsbijstand heeft, zou hij nooit oorlogsmisdadigers kunnen verdedigen (zijn vader weigerde de verdediging van de Nederlandse ss-er Pieter Menten), evenals personen die iemand hebben geschaad waarvan hij houdt. Bouterse valt voor hem kennelijk niet in deze categorie.
In dit boek legt Moszkowitcz uit hoe hij de verdediging voerde in de zaken Holleeder en Wilders en bestrijdt hij populaire opvattingen over het strafrecht, zoals minimumstraffen. Ook rechters en officieren van Justitie worden niet gespaard. Zelf blijf ik zitten met mijn onbehagen dat rijke criminelen die Moszkowitch of zijn dure, succesrijke collega’s kunnen betalen, nogal eens de dans kunnen ontspringen en dat vind ik onrechtvaardig. Verder vind ik dat de auteur minder aandacht heeft voor het belang van het slachtoffer.
Het boek is vlot geschreven, leest lekker weg en zet je regelmatig aan het denken. Ondanks het feit dat ik het lang niet altijd eens ben met de auteur vind ik het uitermate boeiend.
Dit boek is tevens besproken in de boekenrubriek LeesKost van het programma PuurCultuur op MeerRadio (woensdag 2 mei 2012).