Stephen King – 22-11-1963. Vertaald uit het Engels (11-22-63) door Hugo Kuipers. ISBN 978-90-245-4219-2, 879 pagina’s, € 34,95. Amsterdam: Uitgeverij Luitingh, vierde druk, 2011.
Meeslepend verhaal over wat er gebeurd zou kunnen zijn als de moord op Kennedy niet had plaatsgevonden.
Stephen King heeft een groot aantal bestsellers op zijn naam staan en ook deze page turner verkoopt wereldwijd bijzonder goed. Hij vertelt over de leraar Engels Jake Epping, die de kans krijgt terug te reizen naar 1958 (een paradijs voor rokers) en het verleden te veranderen. Epping probeert een familiedrama uit die tijd te voorkomen en, als dat gedeeltelijk is gelukt, besluit hij tot eind 1963 te blijven om Lee Harvey Oswald, de moordenaar van president John F. Kennedy vóór de moord op 22 november uit te schakelen.
Enerzijds veroorzaakt dit stress, maar anderzijds ook genieten bij van bepaalde aspecten van het leven van vroeger, zoals een ouderwets glas limonade gazeuse en het bezit van een Ford cabriolet ’54. Jake krijgt een baantje als invalkracht op een middelbare school en krijgt een verhouding met de aantrekkelijke bibliothecaresse Sadie. Hilarisch is de beschrijving hoe hij bij een drogist in een naburig stadje condooms koopt.
Eigenlijk voelt Jake zich nu gelukkiger dan in het heden, maar toch laat hij zich niet afleiden van zijn doel, het redden van het leven van de president. Intussen krijgt de lezer een prachtig beeld van de angst die de gewone Amerikanen hadden voor de eventuele gevolgen van de Cubacrisis van 1962 en van de haat tegen de ‘communist’ Kennedy in het zuiden van de Verenigde Staten.
Of dit hem lukt moet de lezer maar zelf uitvinden. Het wordt langzamerhand wel steeds duidelijker dat elke poging om iets in het verleden te veranderen invloed heeft op de toekomst en die invloed is heel vaak negatief en soms desastreus.
King schetst een huiveringwekkende toekomst voor zowel de Verenigde Staten als voor de wereld als Kennedy was blijven leven en een tweede ambtstermijn was gegund. Dat is natuurlijk speculatie, maar het zet je wel aan het denken. King liet het boek eerst anders uitlopen, maar veranderde het einde op aandringen van zijn zoon, de schrijver Joe Hill. Het alternatieve einde zou op internet te vinden zijn, maar ik ben er nog naar op zoek.
Het boek komt wat traag op gang, maar na de eerste 100 bladzijden kon ik het niet meer neerleggen en moest ik het in één adem uitlezen. King is een meesterverteller met veel, misschien iets te veel, oog voor het detail. Spannender dan menige thriller. Briljant.
Dit boek is tevens uitgebreid besproken in de boekenrubriek LeesKost van het programma PuurCultuur op MeerRadio (woensdag 30 mei 2012).