Zes vrienden kijken dertig jaar terug
Vriendenclub in majesteitsmeervoud.
Zes studenten, Gregor (Goeroe), Mike, Cola, Luciën, Jonas en Berend, leren elkaar kennen in een bruin café in de tijd dat het leven goed, wild, vrolijk, avontuurlijk en vol korte en langere liefdesrelaties is. Het is het jaar 1989, het jaar waarin de Muur valt. Ze besluiten – als zij dit nieuws op de televisie zien – om dit belangrijke feit zelf te gaan meemaken, kruipen in een auto en rijden richting Berlijn. Luciën, de enige van de vrienden die niet meegaat omdat hij moet studeren voor een tentamen, betreurt zijn hele leven dat hij ‘de Muur heeft gemist’. Alles wat zij samen meemaken, vormt een prachtige basis voor een vriendschap die levenslang mee kan. En dat gebeurt ook. Ze mogen onderling nog zo verschillen, ze kunnen nog zulke vreemde wegen bewandelen, altijd komen ze bij elkaar in onderlinge saamhorigheid. En dan is daar de dag dat ze besluiten samen een bierbrouwerij te beginnen, in een werfkelder in hun eigen Utrecht.
Wat begint als een experiment groeit uit tot een succesvolle brouwerij. De vrienden worden zakenpartners. Ze leiden op allerlei fronten hun eigen leven, met of zonder vaste partner, maar hun vriendschap verbindt hen en die vriendschap kan niemand verbreken. Vijfentwintig jaar nadat ze de brouwerij begonnen besluiten ze hem te verkopen. Maar dat belangrijke moment kan niet zomaar passeren, vinden ze. Ze besluiten – nu met Luciën – naar Duitsland te rijden om daar, net als in 1989, een weekeind samen te zijn. Pas daarna zullen ze het verkoopcontract van de brouwerij kunnen tekenen. Tijd voor reflectie, voor weemoed, voor terugkijken op het leven dat voor één van hen binnen niet al te lange tijd voorgoed ten einde zal zijn. Een nieuw aspect van de vriendschap waaraan ze nooit hebben willen denken. Maar nu worden ze er met hun neus opgedrukt, of ze willen of niet. Majesteitsmeervoud ‘wij’ gaat een loot van de stam verliezen.
Auteur
Ronald Giphart (1965) had lang de naam ‘seksschrijver’ te zijn. Zijn debuut uit 1992 Ik ook van jou droeg daaraan bij. Daarna volgden zijn spitse, humoristische, taalkundig doorwrochte romans elkaar in hoog tempo op. Wat bekende titels: Giph, Phileine zegt sorry, Ik omhels je met duizend armen. Hij schreef het Boekenweekgeschenk voor het jaar 2003 Gala, wat verscheen in een oplage van 780.000 exemplaren. Giphart ontving in 2004 de C.C.S.Crone-prijs, de tweejaarlijkse literatuurprijs van de stad Utrecht, voor zijn gehele oeuvre.
Bij het verschijnen van dit boek zei Giphart in verschillende interviews dat het thema vriendschap hem al jaren bezighoudt. Over liefde schrijven kostte hem minder moeite dan schrijven over vriendschap, een emotie die hij even belangrijk acht als liefde. Iemand opwinden met woorden is niet zo moeilijk. Iemand hardop laten lachen is al een stuk lastiger. Maar iemand ontroeren is pas echt een tour de force, liet hij weten. Met dit boek over de vriendschap tussen zes mannen – zijn eigen vriendenclub diende als inspiratiebron – is hij daarmee ruimschoots geslaagd.
We hebben een hele reeks boeken achter de rug over overleden moeders. Daarna volgden de bejaarde ouders en de dementie die hen afhankelijk maakt van kinderen en verzorgers. Het lijkt erop dat we nu in het stadium van de vriendschapsboeken terechtgekomen zijn.
Over vriendschappen tussen vrouwen wordt al langer geschreven, die relaties lijden vaak onder zwaar opgetaste emoties, vileine streken en achterklap. Nu de mannelijke auteurs hun vriendschappen gaan beschrijven slaat de warmte toe. Bert Wagendorp begon met vrienden die fietsten op de Mont Ventoux. In het vervolg daarop, Ferrara, hield de vriendschap stand, al moest één van de mannen sterven. Bij Ronald Giphart is het van hetzelfde laken een pak. Ouwemaatskrentenbrood, warme gevoelens, één van de vrienden sterft.
Ik ben benieuwd welke schrijver volgt met ontroerende mannenvriendschappen.
Een boek om van te houden.
Ronald Giphart – Alle tijd. ISBN 978-94-0316-040-5. 414 pagina’s, €24,99. Amsterdam: De Bezige Bij 2019.