Jeugdsentiment
Gids door een Amsterdamse volksbuurt van een halve eeuw terug
Hij werd geboren op een etage van nog geen 60 vierkante meter in de eerste Jacob van Campenstraat. Het was augustus 1956. Zijn moeder werd bij het dweilen verrast door vruchtwater waarvan ze het bestaan niet kende. Hij zou er tot 1969 wonen en in de Pijp zijn jeugd doorbrengen. Zijn vader was machinebankwerker en zijn moeder schoenenverkoopster.
Auteur
Harold Hamersma (1956) is een Nederlandse auteur en wijnjournalist van onder andere Het Parool en NRC Handelsblad. Hij heeft een groot aantal wijnboeken op zijn naam staan, waaronder verschillende edities van De grote Hamersma en De kleine Hamersma. Hij gaf zijn naam aan de wijnsite De Grote Hamersma.
In 2012 werd hij uitgeroepen tot meest invloedrijke Nederlander in de wijn en ontving hij een oeuvre award van The Wine and Food Association. Begin 2015 werd hem de Wijnrank overhandigd, de onderscheiding van de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Wijnhandelaren die geldt als blijk van waardering voor het positioneren van wijn als cultuurgoed van de samenleving.
Hamersma is gids door een tsunami aan jeugdherinneringen die hij met soms aandoenlijke liefde en humor beschrijft.
…Op het Ferdinand Bolplein wipten we de telefooncel in die altijd naar pies rook (…) Ik had eens mevrouw Tietjens gebeld. Toen ze opnam en haar naam zei, antwoordde ik dat ze met het andere tietje sprak. ‘Wilt u misschien samen met mij een bh’tje kopen?’ Proestend van de lach waren wij de telefooncel uitgevlucht alsof ze daar ieder moment kon binnenstappen om ons met de mattenklopper te lijf te gaan. Of met haar bh. Terwijl ze volgens de telefoongids helemaal in de Stadionbuurt woonde…
Het gezin Hamersma was gehuisvest op nummer 52 van de Eerste Jacob van Campenstraat en dat is vlak bij nummer 59 op de hoek van de Ferdinand Bolstaart. Daar staat het enige monumentale pand in een straat vol karige arbeidershuizen. Destijds was er de muziekbibliotheek gevestigd als ook het onderkomen van het Instituut voor Muziekwetenschap waar deze recensent, acht jaar ouder dan de auteur, dagelijks rondliep. Ik was in die jaren namelijk student Muziekwetenschap en liep er dus de deur plat. Mede hierdoor was het voor mij een verrukking aan de hand van een ervaringsdeskundige nog eens door die karakteristieke buurt te mogen lopen. Heel veel plekken zijn verbouwd, gesloopt of domweg afgebrand zoals het Van Nispenhuis in 1977. Er is inmiddels heel wat veranderd.
Heerlijke jeugdherinneringen zoals de luilakvieringen, vissen met zijn vader, de jaarlijkse camping De Molshoop in het Gooi, het huwelijk van Claus en Beatrix, de favoriete televisie uitzendingen waaronder die vanaf het REM-eiland, sparen voor een eerste grammofoonplaat, de komst van de Beatles, elke week de nieuwe Top 40 van Veronica, bezoek aan het badhuis, de fascinatie van de brandweerkazerne en zijn weerzin tegen zwemmen in het Zuiderbad. En natuurlijk de Albert Cuypmarkt waar zijn moeder overigens, behalve misschien een bos bloemen, nooit boodschappen deed. Dit en veel meer komt langs.
Uiteraard komt Harolds kennismaking met wijn langs.
…Begin jaren zeventig beleefde ik mijn wijnpremière. Met dank aan de literpakken Pinard waarmee Albert Heijn Nederland aan de wijn heeft gekregen…
In 25 compacte hoofdstukken wordt niet alleen een gedeeltelijk verdwenen volkswijk nostalgisch nieuw leven ingeblazen, maar laat de auteur ook mensen van vlees en rondwandelen. Hij beschrijft ze eerlijk en met liefde waardoor dit geschrift ook een flinke portie gezonde levenslust en levenskunst laat zien.
Als getuige van plaats en tijd* beveel ik dit boek van harte aan.
Harold Hamersma – Onder de rook van de Heineken. Een jeugd in de Pijp. ISBN 978-90-263-4988-1, 440 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: Ambo | Anthos 2020.
*Job ter Steege studeerde van 1967 tot 1975 muziekwetenschap aan de Jacob van Campenstraat 59.