Kortsluiting en aansluiting
Hartstochtelijk Arabisch leven onder de rook van het Atomium.
Vijf vrouwen uit het Midden-Oosten zijn terecht gekomen in de Belgische hoofdstad. Ze bouwen er hun leven op, streven naar hun idealen, naar bestaanszekerheid en niet in de laatste plaats naar liefde. Vijf vrouwen te midden van talloze al of niet ontheemde lotgenoten.
Eenvoudig is het niet, want leven, wonen, werken en misschien ook nog geloven in een Europees westers land doet culturele Arabische en islamitische tradities soms barsten en breken, maar kan op hetzelfde moment ook weer cement bieden om een leven op te bouwen..
De Belgische Lore, die zich assimileert met de Palestijnse cultuur, is de centrale figuur. Ze heeft vloeiend Arabisch leren spreken. Ze heeft enige tijd op de bezette Westelijke Jordaanoever gewoond bij een Palestijns gezin dat ze bijna als familie is gaan beschouwen.
Sarah is net als Lore gescheiden en heeft een zoontje van zeven. Ze is een vrije meid en draagt geen hoofddoek.
Maha is gevlucht voor het oorlogsgeweld in Syrië en verlangt erg naar haar vader die aan Alzheimer lijdt. Ze heeft geen idee waar hij is en doet allerlei naspeuringen. Ze woont bij Sarah in. Als Sarah weg is houdt Maha een oogje in het zeil en past op haar zoontje.
Miriam worstelt met haar relaties. Hoewel haar gevoelens onrustig zijn vindt ze het lastig zich te binden. Haar laatste vlam is Bruno met zijn wilde haren en woeste baard. Om zich aan hem te geven blijkt nog niet eenvoudig.
De vijfde vrouw is de vrijgevochten Suad uit Tunesië. Ze is aantrekkelijk en laat zich de seks goed smaken.
De vijf portretten van deze vrouwen worden beschreven in een cyclische vorm waarin ze elkaar leren kennen en in meer of mindere mate elkaar steunen in hun streven naar een gelukkig bestaan. Deze opzet leest erg prettig want de lezer wordt voortdurend verrast door onverwachte informatie, nieuwe ontmoetingen en het telkenmale verder ontwikkelen van de vijf karakters.
Een vast thema is dat veel Arabische vrouwen moeite hebben met het jaloerse haantjesgedrag van hun man. Als verklaring wordt gewezen naar de egoïstische en onderdrukkende rol van de moeders op hun zoons die dit afreageren op hun vrouwen die dan zelf het gedrag van hun schoonmoeder dan weer projecteren op hun kinderen. Zo wordt tenminste dit gedrag in de Palestijnse samenleving verklaard.
Aan de andere kant heeft Tolstoj ongetwijfeld het gelijk aan zijn kant met zijn beroemde openingszin in Anna Karenina: ‘Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze’.
Auteur
Nisma Alaklouk (1986) komt uit Palestina en werkt momenteel in Brussel. Ze schreef eerder drie romans in het Arabisch en won in Palestina verschillende literaire prijzen. Dit is haar eerste in het Nederlands vertaalde roman.
Terwijl de vijf Brusselse vrouwen elkaar en zichzelf voortdurend de maat nemen wat betreft levensgeluk wordt halverwege het boek flinke ruimte ingenomen door de belevenissen van Lore op de Palestijnse Westoever. Een levendige beschrijving op locatie in het epicentrum van een conflictgebied geeft aan het handelen van de Brusselse ballingen een ondersteunende authenticiteit.
Tenslotte een compliment waarop de schrijfster haar roman met al die verschillende vrouwenverhalen fraai afsluit. Een plezierige verrassing.
Een goed geschreven boek over vrouwen vlakbij.
Nisma Alaklouk – Brusselse vrouwen. Vertaald uit het Arabisch door Desirée Custers. ISBN 978-90-829-8568-9, 188 pagina’s. € 19,99. Brussel: Uitgeverij Bitbook 2020.