Anna Enquist – Kool! Alles over voetbal. ISBN 978-90-295-8608-5, 205 pagina’s, € 16,95. Utrecht / Amsterdam / Antwerpen: De Arbeiderspers.
Veelzijdige voetbalbundel.
De psychoanalyticus Anna Enquist heeft de nodige romans en gedichtenbundels op haar naam staan. Daarnaast is ze voetballiefhebber en publiceert ze frequent in het literaire voetbaltijdschrift Hard Gras, wat ze zelf ‘een voetbaltijdschrift voor lezers’ noemt. Een aantal van de teksten uit deze bundel zijn daar al eerder gepubliceerd.
Het boek bevat gedichten, korte verhalen, interviews en eigen ervaringen. Van de gedichten trof me 1974, waarin het voetballeed van Oranje werd gerelativeerd. De geboorte van haar dochter was immers veel belangrijker. Die dochter zou later verongelukken en het eind van het gedicht verwijst daar subtiel naar. Ontroerend. Ook na het overlijden van Coen Moulijn schreef Enquist een aangrijpend gedicht.
Na het lezen van haar beklemmende boek De verdovers leek Enquist me niet bepaald een lachebekje. Maar uit haar voetbalverhalen blijkt gelukkig wel degelijk gevoel voor humor. Zoals in ‘de man die van teleurstellingen hield’. In het deel Clubliefde, waaruit blijkt dat Enquist het Feyenoordhart op de juiste plaats heeft, staat het stukje ‘uit de kast’. Je wordt nu niet meer uitgelachen als je voor Feyenoord bent.
Willem van Hanegem, Ed de Goey, Giovanni van Bronkhorst en John Guidetti passeren in proza of poëzie de revue. Enquist interviewt het Zweedse coryfee Ove Kindvall, die met Feyenoord de Europacup won. Een hoogtepunt vind ik het verhaal waarin de schrijfster met Dirk Kuijt over beschaving praat en diens gedachten daarover als een soort ghostwriter opschrijft. Enige tijd later wordt Anna Enquist gevraagd zitting te nemen in het bestuur van de Dirk Kuyt Foundation te Katwijk, een liefdadigheidsstichting waarin Kuyt al zijn reclameopbrengsten stort.
In het stuk ‘Grieks voetbal’, over de pioniers op Werkeiland Lelystad blijkt een megalomane schoolmeester toen al (1953) voetbal aan oorlog gelijk te stellen. Prachtige sfeertekening. Als moeder van een voetballende zoon voelt Enquist zich buitengesloten als ze de kleedkamer niet meer in mag. Ze doet verslag van de beenbreuk van haar zoon tijdens een juniorenwedstrijd en de langdurige gevolgen daarvan. Het verhaal over de camping in Frankrijk, waar de mannen ’s avonds achter de buis kruipen om naar ‘Gastel-Gobbel-Goey’ te kijken, is vanwege de dubbele bodem adembenemend spannend.
Een boek voor de intellectuele Feyenoordsupporter, voor de fans van Anna Enquist die ook van voetballen houden en voor wie weten wil wat vrouwen met voetbal moeten. Dat laatste verklap ik niet. Lees dat zelf maar.
Aan dit boek werd tevens ruim aandacht besteed in de boekenrubriek LeesKost van het programma PuurCultuur op MeerRadio (woensdag 14 november 2012).