Richtingenstrijd in een uitgeverij
De uitgever Thomas Geel geeft een controversieel boek uit. Er komt grote onenigheid in de uitgeverij en later wordt hij fel veroordeeld in de media en wordt hij geconfronteerd met hetzes in de sociale media. Na zijn dood wordt gewerkt aan zijn rehabilitatie.
Thomas Geel probeert zijn noodlijdende uitgeverij te redden met het uitbrengen van het boek Hedendaags fanatisme. Het boek is geschreven door een jeugdvriend. Hij is een uitgerangeerde historicus. Zijn ideeën zijn zeer conservatief en antidemocratisch. In de uitgeverij, maar ook daarbuiten wordt zeer afkeurend gereageerd op het boek,. Geels dochter veroordeelt hem heel fel in een interview. Thomas verlaat de uitgeverij, schrijft een afscheidsbrief en verongelukt. Zijn vrouw probeert in Ierland de dood van Thomas te verwerken. Journalist Joris probeert de hele affaire te reconstrueren. Hij benadert daarvoor zowel Anne uit de uitgeverij, Isa de weduwe en de kinderen van Thomas en Isa.
Auteur
Petronella Maria (Nelleke) Noordervliet-Bol (Rotterdam, 1945) studeerde Nederlands en ze was ook enige tijd lerares in dat vak. In 1987 debuteerde ze als schrijfster met Tine of De dalen waar het leven woont. Ze schreef verscheidene historische romans. Daarnaast publiceerde ze ook essays en columns in Trouw. Voor haar roman De naam van de vader ontving ze de Multatuliprijs en in 2018 werd haar de Constantijn Huygensprijs toegekend voor haar gehele oeuvre. Ze beheert geadopteerde vergeetwoorden voor het populaire radioprogramma De Taalstaat en selecteerde 1000 vergeetwoorden om te koesteren.
De roman bestaat uit hoofdstukjes die geschreven zijn vanuit het perspectief van een bepaald personage: Isa, Joris en Leonie. Daarnaast bevat het boek ook de afscheidsbrief van Thomas die op een bijeenkomst door Isa wordt voorgelezen. Deze drie personen die de vertellers zijn, komen het best uit de verf, vooral Isa.
Isa bevindt zich in haar huis in Ierland. Zij lijkt daar bijzonder te zijn geïntegreerd. Dat blijkt uit haar omgang met de bewoners van het vissersplaatsje en vooral uit de vriendschap met haar buurvrouw Sally. De schrijfster besteedt veel aandacht aan de beschrijving van het Ierse landschap. Ook de sfeer is heel suggestief weergegeven. Isa heeft veel te verwerken: de dood van haar eerste kind en de dood van Thomas met wie zij een goed huwelijk had. De zeer moeizame relatie met haar dochter Leonie geeft haar veel zorgen. Een prachtig gedeelte gaat over de onverwachte komst van Leonie. Heel subtiel beschrijft de auteur het proces van verzoening. Erg knap gedaan.
De afscheidsbrief van Thomas is erg aangrijpend. Wat hij als kind had meegemaakt grenst aan het ongelofelijke. Zijn moeder was jong gestorven en het leven met zijn vader was zwaar: hij had geen vaste inkomsten en ze waren voortdurend aan het zwerven. Later werd hij geplaatst in pleeggezinnen, een traumatische ervaring. Het laatste gezin was wel liefdevol, maar zijn ervaringen op school waren door het voortdurende gepest verschrikkelijk.
Behalve het verhaal van Thomas heeft de schrijfster de roman volgestopt met informatie over allerlei recente maatschappelijke ontwikkelingen. Ze doet dat tamelijk objectief. Zo spreekt ze onder andere over Me Too, populisme, de aantasting van de democratie, het complotdenken en de oppervlakkigheid van het ik-tijdperk.
Thomas’ opvolger in de uitgeverij is Anne Benraat. Ze is van Surinaamse afkomst, wat de schrijfster de kans geeft te schrijven over White Privilege.
Naast deze beschouwingen zit de romantekst vol met ‘terzijdes’. Het zijn vaak snedige en soms geestige opmerkingen. Twee voorbeelden. Punctualiteit beschouw ik als een vorm van helder denken. Laatkomers verwarren hun chaotische levensstijl met creativiteit. Over filosofiestudenten. Filosofie is een protestkeuze, een plaatsbepaling tegenover de juristen en de economen die voor het grote geld gaan. Ethisch tegenover corporate, hipster tegenover bobo.
Temidden van alles wat tegenwoordig wordt uitgegeven is dit nieuwe boek van Nelleke Noordervliet een verademing. In vele opzichten hebben we te maken met een meesterlijke roman. Haar taalgebruik is zeer verzorgd en beeldend. Het verhaal met veel inhoud is boeiend.
Een heerlijke roman.
Nelleke Noordervliet – De val van Thomas G. . ISBN 978-90-2545-970-3, 320 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Atlas Contact 2020.