Tussen kunst en kut
Over de strijd tegen kwetsende afbeeldingen voor het normale geslachtelijk schaamtegevoel.
In het laatste vooroorlogse decennium waren de gebroeders André en Henri Taurel hoofdrolspelers in de Nederlandse pornohandel. Ons land kende toen al een stevige geschiedenis in het bestrijden van de papieren zedeloosheid.
Vanwege rammelende wetgeving is Nederland aan het einde van de negentiende eeuw het pornocentrum van Europa. Duitsland en Frankrijk, vanouds de belangrijkste producenten van zinnenprikkelende lectuur en afbeeldingen, slijten hun handel graag vanuit ons land. Ook Nederlandse porno vindt zijn weg.
Ook toen al was er een kat-en-muisspel tussen het gezag enerzijds en de producenten van en handelaren in porno anderzijds. Daarbij werd door justitie voortdurend de vraag gesteld wat passabel was en wat vervolgd moest worden.
Om de grenzen op te rekken werden erotische afbeeldingen verhandeld onder het mom van kunst, cultuur of natuur. Net zoals taallessen of massagepraktijken dienden als dekmantels voor urine drinken, poep eten of het genieten van karwatsen, Spaanse rieten, kurken met naalden of voor de liefhebber een groot kruis om aan vastgenageld te worden. Het is slechts een kleine opsomming. Men lustte er kennelijk wel pap van.
Wanneer door betere wetgeving en scherpe controle van verdachte post de pornohandel begint in te zakken groeit de populariteit van de erotische tijdschriften. Deze blijken lastig te vervolgen. Wie moest men aanklagen? De uitgever, de drukker, de financier, de colporteur, de kioskhouder, de boekhandelaar, de leesbibliotheekhouder? Bovendien kwamen allerlei wetenschappelijke boeken op de markt met een voorlichtend karakter. Tot overmaat van ramp verscheen er ook steeds meer serieuze literatuur met ‘realistische’ passages. Debutant was Lodewijk van Deyssel met zijn roman Liefde waarin een masturberende Mathilde wordt opgevoerd. Dat was al in 1887.
Om vervolging te vergemakkelijken besloot men een commissie van deskundigen bijeen te zoeken om een lijst van verboden boeken aan te leggen. Het vinden van geschikte commissieleden bleek nog nog een hele klus. Geen vrouwen, want die werden zo misschien te veel belast en ook geen schilders. Die hebben immers allemaal wel eens een naakt geschilderd en waren dus bevooroordeeld. Een selectie onverdachte heren liet in 1932 de eerste lijst van verboden en dus strafbare boeken verschijnen. Deze lijst zal regelmatig ververst en aangevuld worden. De laatste lijst verschijnt in 1966 met 729 titels, een paar jaar voordat in Nederland porno zal worden vrijgegeven.
Auteur
Bert Sliggers (1948) is wetenschapshistoricus. Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van subculturen en maakte tentoonstellingen over ‘subversieve boeken’.
De gebroeders André en Henri Taurel zijn vanaf 1932 de belangrijkste handelaren in elke denkbare vorm van porno. Tot en met seks met nonnen, kinderen, ezels, martelingen, trapezes, alles zowel gekleed als ongekleed, van oraal tot anaal in alle mogelijke samenstellingen van mannen, vrouwen en kinderen. Dat was hun handel.
André en Henri zijn onverbeterlijk. De politie zit vastbesloten achter hen aan. Ze worden betrapt, beboet, gearresteerd, vervolgd en tot gevangenisstraffen veroordeeld. Waar een ander de moed zou hebben opgegeven gaan zij steeds maar door. Ook in de oorlogsjaren.
De Hoge Raad besluit op 17 november 1970: In artikel 240 van het Wetboek van Strafrecht wordt met eerbaarheid bedoeld de eerbaarheid als algemeen begrip zoals dat moet worden opgevat naar de hier te lande heersende zeden, welke worden bepaald door de bij een belangrijke meerderheid van het Nederlandse volk op dit punt levende opvattingen.
Op grond van deze uitspraak werd porno de facto vrijgegeven en door de nieuwe zedenwet van 1971 gelegaliseerd. De onvermoeibare handel in aanstotelijkheid door de gebroeders Taurel heeft dit mede mogelijk gemaakt.
Een prachtig boek over de gewraakte seksuele lusten, listen en lagen van onze (over)grootouders ligt klaar bij uw plaatselijke boekhandelaar.
Bert Sliggers – De zedeloze jaren 30. De gebroeders Taurel en de handel in erotica. ISBN 978-90-2443-412-1, 262 pagina’s, € 24,90. Amsterdam: Uitgeverij Boom 2020.