Sommige mensen deugen
Bernhard, een talentvolle diplomaat die binnenkort zal worden uitgezonden trekt een jaar op met een stel idealisten. Het is een hechte vriendengroep die allerlei projecten steunt. Bernhard wordt verliefd op een van de groepsleden, maar na een jaar vertrekt hij naar Jeruzalem, de start van een succesvolle carrière als diplomaat.
Bernhard heeft een goede vriend, Felix, met wie hij schermt. Felix vertelt over de saamhorigheidsgroep waarvan hij lid is. Het is een groep idealistische wereldverbeteraars die 10% van hun inkomen besteden aan behoeftige mensen in ontwikkelingslanden. Bernhard wordt lid, hoewel hij anders is dan de groepsleden. Hij bezoekt de vergaderingen en doet ook mee aan groepsactiviteiten in het weekend: knutselen, wandelen in de natuur, volksdansen. Door de vriendschappelijke en altijd vrolijke sfeer voelt hij zich prettig, maar hij blijft een buitenstaander. Hij wordt voor het eerst in zijn leven verliefd. Het gaat om Liza, een verloskundige die getrouwd is met Tristan. Aan het eind van het jaar kiest hij voor zijn carrière en vertrekt naar Jeruzalem. Hij eindigt als VN-ambassadeur in New York.
Auteur
Merijn de Boer (1982) is een Nederlandse schrijver die met vrouw en dochter in Jeruzalem woont. In 2011 verscheen zijn verhalenbundel Nestvlieders, die bekroond werd met de Van der Hoogtprijs. In 2014 verscheen zijn roman De nacht die genomineerd werd voor de AKO literatuurprijs. In 2015 werd hij uitgeroepen tot een van de grootste literaire talenten van het Nederlandse taalgebied. Andere titels:’t Jagthuys en De geur van Miljoenen. Zijn laatste roman, De Saamhorigheidsgroep, berust gedeeltelijk op de ervaringen van zijn ouders die zelf lid waren van zo’n groep. Het boek staat op de shortlist van de Libris Literatuurprijs.
Op de cover prijkt een oude PSP-poster (naakte vrouw met koe). Dit werkt mee om je te verplaatsen in de sfeer van de Saamhorigheidsgroep. Het is knap dat de schrijver deze groep heel realistisch beschrijft, soms is er wat ironie, maar hij maakt ze niet belachelijk. De meeste leden waren lid van de PSP of de PPR. Ze hadden allemaal een verleden bij het Nivon, een vereniging van natuurvrienden. Uit eigen ervaring weet ik dat deze natuurvrienden vele dogma’s hebben ten aanzien van hun leefregels. Ze deinzen er niet voor terug om anderen de maat te nemen. Bernhard voldoet vaak niet aan de regels. Hij is de enige die een auto heeft en dat is al fout. Bijeenkomsten worden begonnen met een knuffelronde. Bernhard griezelt daarvan. Toch is de sfeer uitzonderlijk goed. Hij ervaart warmte. Opvallend is dat de groepsleden bij de groep bleven. Als Bernhard na 35 jaar Haarlem bezoekt blijkt dat de groep nog steeds bestaat.
Het eerste hoofdstuk speelt zich af in New York. Hij is 65 en zijn loopbaan is zeer succesvol. In New York is hij VN-ambassadeur. Hij wacht op Bronno, een lid van de Saamhorigheidsgroep. Bronno komt Bernhard opzoeken met een speciaal verzoek: in de Veiligheidsraad moet Nederland voorstellen om Tibet te erkennen. Natuurlijk kon Bernhard dit naïeve voorstel niet uitvoeren. Hij herinnerde zich andere projecten van vroeger: blinde mijnwerkers in Wallonië, gehandicapte prostituees in Honduras, lesbische radiopioniers in Tanzania. Hij realiseert zich, zijn leven overziende, dat hij zich alleen in het jaar bij de Saamhorigheidsgroep echt gelukkig voelde. Het hoofdstuk lezend dat gaat over zijn verblijf in Jeruzalem krijg je als lezer een andere indruk. Hij lijkt hier uiterst gelukkig. Maar hij zegt hij dat het geen geluk was, maar tevredenheid.
Een fijne roman die een mooi beeld geeft van de jaren tachtig.
Merijn de Boer – De Saamhorigheidsgroep. ISBN 978-90-214-1820-9, 400 pagina’s, € 22,50. Amsterdam: Querido 2020.