Niets was wat het leek
Klimmen uit de afvalbak.
Als de dertienjarige Dominicaanse Ariana zwanger gemaakt wordt door haar vader en weigert een abortus te ondergaan, schopt haar moeder haar meteen na de geboorte van het kind de straat op. Ze wordt opgevangen door een straatarme visser die haar onderdak biedt en deelt wat hij bezit. Als hij haar vertelt van zijn familie op Curaçao waar ze zou kunnen werken, vertrekt Ariana met haar dochter – Dini genoemd naar visser Dionicio – naar het eiland.
Ze gaat er illegaal werken als huishoudhulp en houdt haar dochter bij zich, tot ongenoegen van haar mevrouw en de stugge huishoudster Ena die haar het liefst de deur uit zou zetten. Maar dan, op een dag, gaat ze zwemmen en verdrinkt. De negenjarige Dini blijft achter en probeert zo goed ze kan Ariana’s taken over te nemen, ‘gratis natuurlijk, want anders was het kinderarbeid en daar deed mevrouw niet aan’. Tot haar taken behoort ook de verzorging van de bedlegerige ‘oom Rudy’. Hij is aardig tegen haar, was vroeger schoolmeester en leert haar van alles. Hij adviseert het meisje dringend later rechten te gaan studeren: ‘Je hebt juridische kennis nodig,’ zei hij steeds. Waarom vond hij dat toch zo belangrijk, uitgerekend voor dit kleine meisje?
Dini had altijd van Ariana gehoord dat ze hoopte dat haar dochter uit ‘de afvalbak zou klimmen van mensen zoals wij’. Dini houdt haar ogen en oren open en ontdekt al jong dat het in het leven niet alleen om geld draait, maar vooral om kennis. Als ze rechten gestudeerd heeft en als mediator werkt, komt ze in contact met haar Bonairiaanse jeugdvriend Eldon. Hij verzet zich hevig tegen de veranderingen op het eiland, dat in de greep van het groeiend toerisme zijn oude, dorpse schoonheid verliest.
Auteur
Bernadette Heiligers (1952) werd geboren op Curaçao. Ze is journaliste, radiomaker, presentatrice en schrijfster. Ze startte in 1974 bij Radio Curom. Vanaf 1980 werkte zij bij Radio Hoyer, waarvoor zij naast het gewone werk ook sketches, columns en fictieve korte verhalen schreef. Zij beheert sinds 1988 met haar man een communicatiebedrijf. Heiligers debuteerde in 2012 met de biografie Pierre Lauffer, het bewogen leven van een bevlogen dichter. In 2015 verscheen haar roman Schutkleur.
Voor Dini ontvouwt zich gaandeweg een merkwaardige familiegeschiedenis die haar eigen verleden en heden in een heel ander daglicht plaatst. Ze is als kind van zo ver gekomen, nu blijkt die afstand opeens heel klein. Wat goed was wordt kwaad, wat kwaad was wordt goed, haar familie vervreemdt van haar in luttele seconden. Waarom wist ze die dingen niet eerder? Het had haar zo veel leed kunnen besparen, zo veel goeds kunnen brengen. ‘Onrecht is een draak met meerdere koppen, een draak die altijd weer tevoorschijn springt in nieuwe camouflages’. Het heeft een tijd geduurd, maar de les komt tenslotte aan.
Achterin het boek staat een lijst met Papiamentse en/of Spaanse woorden. Het zou mijn inziens handiger zijn geweest als daar voorin het boek op was gewezen.
Deze kleine roman is poëtisch geschreven. Een mooi verhaal, verfijnd van stijl. Mooie gepolijste vergelijkingen.
Bernadette Heiligers – Van zo ver gekomen. ISBN 978-94-9321-449-1, 133 pagina’s, €17,50. Haarlem: In de Knipscheer 2021.