Duizend dagen vol verhalen
De kleine vogel pijn bedoelt het niet zo kwaad.
Nour is ziek. Heel ziek. Zo ziek dat haar leven wellicht nog maar duizend dagen duren zal. Ze heeft veel pijn, ze is moe en slaapt veel, kan nauwelijks nog iets doen. Maar áls ze tot iets in staat is, is haar grote broer haar steun en toeverlaat. Papa en mama, de kleine Nour en haar broer van twaalf, allemaal weten ze hoe ziek Nour is. Papa en mama hopen nog op een medisch wonder. Nour en haar grote broer hebben een ander middel bedacht. Broer vertelt verhalen. Die moeten Nour afleiden van de pijn. De twee zijn ervan overtuigd dat duizend dagen vol verhalen de ‘vogel dood’ op afstand zullen houden. Misschien blijft hij langer weg. Vogel dood, neurie-maar ver weg en blijf nog even wachten, vogel van verhalen, vogel pijn die wiebelt op een tak, wacht nog een tijdje want grote broer vertelt. Wonderlijke verhalen die hen grijpen. Allebei. De herinnering eraan zal hun afscheid draaglijk maken en ook uitstellen. ‘Want verhalen zijn voor de geest, wat adem is voor de longen’. Daarvan zijn ze overtuigd. Dus wie weet, helpt de kleine vogel hen over de dood heen. Zijn verhalen troosten voor altijd, als de gewone woorden moeten stoppen.
Grote broer bouwt een wondere wereld terwijl Nour ademloos en vervuld van pijn naar hem luistert. Hij vertelt over een zeemeermin, die moet kiezen: zal ze haar vissenstaart tot benen verknippen om te kunnen trouwen met de man die zij uit de zee heeft gered? Waarom wordt de vos gewantrouwd om zijn schaduw? Op Nours zevende verjaardag maken papa en mama een taart van de smeersels en papjes die goed voor haar zijn, maar ach, ze moet wel vijf keer blazen voor ze de zeven kaarsjes uitgeblazen heeft. En daarna is ze zo moe, dat ze naar bed moet en zelfs geen verhaal meer verdragen kan. Ze wordt steeds zieker. Op een dag dat ze gloeit van de koorts wrijft grote broer Nour van top tot teen met ijsblokjes. ‘Het kriebelt’ giechelt ze. (…) Ze koelt af. Krijgt een verhaal over een eeuwige slaapster als troost en valt daarna zelf in slaap als een kleine vogel op de vensterbank komt zitten. Er zijn veel soorten vogels. Een grasmus, een houtduif, een goudplevier, een groenling, een platvink… zullen ze vogel dood herkennen tussen als die soorten? Grote broer: ‘Natuurlijk, geen haar op ons hoofd twijfelt eraan. Maar alleen wij zullen weten dat hij het is.’
Auteur
Elvis Peeters (1955) is de schuilnaam van musicus, zanger en schrijver Jos Verlooy. Hij begon in 1990 met schrijven. Sinds 1998 schrijft hij samen met zijn partner Nicole van Bael. Hij schreef De ontelbaren, Wij, Dinsdag, Jacht, Brood en Ommelanden. Verschillende van deze boeken zijn bekroond. Ook werden er romans genomineerd voor de AKO Literatuurprijs en de Libris Literatuur Prijs. Er verschenen vertalingen van het Deens tot het Japans toe. De Ontelbaren en Wij werden ook verfilmd.
Wat valt er te citeren. Wat valt er aan taal te verbeelden als grote broer de pen van de schrijver opneemt en vertelt in tedere, poëtische woorden? Verbeelding en woorden is van levensbelang, ook als je afscheid moet nemen. Dat bewijzen Nour en haar grote broer, die in hun afscheid een wereld van liefde beleven.
Wat wij alleen weten is een lofzang op de verbeelding, een knieval voor het leven van de taal. Peeters en Van Bael schrijven samen – wie wat doet, wordt niet duidelijk, maar de naam van Elvis Peeters staat als enige voorop de kaft, daarom ga ik ervan uit dat zijn aandeel het belangrijkst is – en zij doen dit in grote eenheid. Dit is geen roman. Het is een poëzie-roman / novelle.
De kleine vogel die in dit boek zo’n belangrijke rol speelt, staat niet alleen op de kaft, maar begeleidt ook het vroege sterven van de kleine Nour met prachtige tekeningen van Charlotte Peys, achterin het boek. Mooi en roerend, geweven uit Nours laatste adem en uit ‘verhalen waar geen einde aan komt, die doorgaan zolang hij vliegt, want wij weten, hij strijkt nergens neer, hij rust in zijn lied dat zweeft tussen ons, en blijft zweven, zelfs onder een steen’. Zijn melodie blijft naklinken in het hoofd van grote broer.
Een schitterend en tevens ontroerend boekje voor fijnproevers. Treurig, liefdevol, aangrijpend.
Elvis Peeters – Wat alleen wij weten. ISBN 978-94-6381-099-9. 80 pagina’s. € 15,-. Amsterdam: Uitgeverij Podium 2021.