Een portret dat bij iedereen op de schoorsteen staat
Lezen over dat ene portret dat ook in eigen familie voorkomt.
‘Een veelschrijver’, wordt hij wel genoemd, Wim Daniëls. Daar klinkt iets denigrerends in door, alsof het schrijven van inmiddels 117 boeken die als warme broodjes over de toonbank gaan en zich met smaak laten lezen een simpel goocheltrucje is dat je gemakkelijk onder de knie krijgt. Maar zo eenvoudig ligt het dus niet. Daniëls mag weliswaar een respectabel aantal boeken op zijn naam hebben staan, maar hij is geen schrijver die broddelwerk levert. Neem dit boek, Familie. Wij, de lezers, zijn allemaal afkomstig uit een familie. Of we nu stammen van een paar ouders die elk uit een nest van twaalf komen waarvan de leden zich ook weer flink vermenigvuldigd hebben, of dat we enig(st) kind zijn, afkomstig van twee enigst-kind-ouders, die misschien zelfs wel vondeling waren. Iedereen is geboren uit een moeder en een vader en is daardoor verbonden met een familie.
Van daaruit put Daniëls emmers vol gegeven. Hij duikt in archieven, spit internet door, geeft familie taalkundige makkes en komt dientengevolge in de meest merkwaardige spelonken van het afstammingswezen terecht. Zeg nu zelf, heeft u een roddeltante, een regelneef, een pater familias? Weet u wat een patchworkfamilie is, een suikeroom of een zwagerin? Daarmee noem ik nog maar een heel klein deel van al die merkwaardige types, die als familieleden opduiken in dit boek. Types die je als lezer een grote glimlach ontlokken: ‘verd… dat is nét ome …’ of juist een moment van weemoed: ‘kijk nou, oma zelf, daar is ze weer, nu al zoveel jaar onder de zoden.’
Auteur
Wim Daniëls (1954) laat altijd vol trots weten dat hij stamt uit het fraaie Noord-Brabant waar hij dialect leerde spreken. Hij is taalkundige, schrijver en theatermaker en treedt regelmatig op in radio- en tv-programma’s. Mocht u het optreden hebben gemist waarin hij bij Pauw en Witteman op 19 april 2013 het Koningslied fileerde, (De dag die ik wist dat zou komen) dan raad ik u aan dat via You Tube alsnog te gaan bekijken! Een subliem staaltje taalcabaret! Daniëls presenteert met Huub Stapel de tv-serie Ons dorp, naar zijn gelijknamige boek. Zijn voorlaatste boek was Op vakantie! Een geschiedenis van onze vrije tijd. In maart 2020 verscheen Daniels’ eerste roman Quarantaine, een verhaal over liefde in tijden van Corona.
Daniëls wordt door lieden die eisen dat een boek diepgang heeft niet alleen als een veelschrijver beschouwd, maar ook als een oppervlakkige flierefluiter. Zelf zit hij daar niet mee, blijkt uit interviews. Hij gunt ieder zijn snelle mening. Onder de oppervlakte van zijn verhalen zit de diepgang toch wel verborgen. Hij geeft zijn verbijstering woord in een verhaal dat hij schrijft over de zomer van 1945. Kinderen speelden buiten en stieten op oorlogstuig, er kwamen mensen terug uit de kampen en ze konden hun verhaal niet kwijt. En in Familie citeert hij in het hoofdstuk ‘Ouders’ de oude uitdrukking ‘Al zijn ouders nog zo arm, toch dekken ze arm’. Maar, zegt hij, die toewijding vind je alleen bij ouders. En niet bij ‘auders’. Want auders doen je pijn. Ze stellen zich vijandig tegen hun kinderen op, verwaarlozen hen; soms is er zelfs sprake van mishandeling en misbruik. Prachtig woord ‘auders’, van mij mag het zó in de Van Dale. En een nadenker ook.
Wim Daniëls verdient een fraaie taalprijs. Waarover hij ook schrijft, hij weet zijn woorden zó te kiezen dat ieder die (nog) niet van lezen houdt zijn boeken van A tot Z uitleest. Met groot plezier, zoals het hoort als je schrijft voor de hele familie.
Fan, uw recensent. Dat moge duidelijk zijn. En wat mij betreft zeer terecht. De auteur heeft al jaren mijn hart gewonnen.
Wim Daniëls – Familie. ISBN 978-90-2134-048-7. 238 pagina’s, € 22,50. Amsterdam: Alfabet uitgevers 2021.