Auteur houdt Dini levend
De steen bij het huis in de Putstraat.
Jarenlang was Niek Bremen stadsgids in zijn woonplaats Sittard. En keer op keer wees hij zijn medewandelaars in het centrum op de drie kleine messing plaatjes in de stoep voor een huis in de Putstraat. Er stonden namen in gegraveerd. De plaatjes zijn Stolpersteine, in het Nederlands en Vlaams struikelstenen of gedenkkasseien genoemd. Elk steentje is een klein monument, een gedenkteken om even bij stil te staan, om te denken aan de mensen wier namen op het plaatje staan, slachtoffers van het nationaalsocialisme. Op de plaatjes in de Putstraat staan de namen van de joodse familie Max Wolff, Carolina Wolff-Serphos en Dini Wolff, hun dochter.
Niek Bremen wilde weten wie zij waren. Hij dook in archieven, ging met bejaarde buurtbewoners praten. En toen hij een foto opspoorde en die aan een vrouw liet zien, zei ze meteen: ‘Dat is ze. Duidelijk Dini.’ De vrouw was de dochter van de gemeentesecretaris van Sittard. De familie Wolff zat ondergedoken bij hen en werd verraden. De gemeentesecretaris werd afgevoerd naar Dachau, de familie Wolf naar Auschwitz. De vrouw – in de oorlog was ze 13 – heeft haar vader nooit meer gezien. Van de Wolffs werd ook niets meer vernomen. Niek Bremen besloot Dini tot leven te brengen in een boek. Want had niet de bedenker van de Stolpersteine gezegd: ‘Je bent pas vergeten als ze je naam niet meer noemen’. Goed, dan zou híj Dini’s naam noemen en haar tot leven wekken. Sterker nog, hij zou Dini niet simpelweg herdenken, hij zou over haar schrijven alsof ze ondergedoken zat, nog niets wist van het verraad dat haar het leven zou kosten. Hij zou haar dromen geven, een heimelijke verliefdheid gunnen. Dini was geboren in 1923, ze was aan de liefde toe. Jammer dat ze opgesloten zat, zo ondergedoken. Maar dromen was niet verboden.
Auteur
Niek Bremen (1947) runde dertig jaar een loopbaanadviescentrum. Hij publiceerde in meerdere verhalenbundels, in 2013 bijvoorbeeld in de bundel 24 verhalen. Ook verscheen werk in hetliterair tijdschrift Extaze. In 2019 verscheen zijn debuutroman Bang voor de liefde. Dit is zijn eerste verhalenbundel.
De auteur is er wonderbaarlijk mooi in geslaagd in de huid te kruipen van een meisje dat droomt van een leven in vrijheid. Ze voelt zich ‘besmet’ door die zwarte J in haar persoonsbewijs, ze wil óók met vriendinnen op pad, plezier maken, lachen en de frisse wind in haar gezicht voelen. En ze denkt ook terug aan Erich, een Duitser die ze had ontmoet in augustus 1939. Hij had haar een drankje aangeboden. Hij was aardig geweest. Een goede Duitser, dacht ze toen. Dat moet toch kunnen? Maar toen kwam de bezetting. En nu moest ze onderduiken. Goede Duitsers. Ach wat!
In dit boek staan meer verhalen. Maar het verhaal van Dini is zo adembenemend knap en liefdevol geschreven, dat ik het bij de recensie hierop houd. Want alleen al om dít verhaal is Wat ons raakt het ruimschoots waard gekocht en gelezen te worden.
Een prachtig boekje. Een schrijver met een warme pen, een auteur om meer van te lezen.
Niek Bremen – Wat ons raakt. ISBN 978-94-93214-53-8. 243 pagina’s. €19,50. Haarlem: In de Knipscheer 2021.