Twee novelles
Ongelukkige liefdes.
De Oostenrijkse schrijver-dichter Alexander Lernet-Holenia was tot nu toe onbekend in Nederland, zeer ten onrechte. Zeker als het ligt aan Martin-Michael Driessen. Hij vertaalde de novelles en gaf daarmee weer bekendheid aan een elders beroemde schrijver. Driessen deed dat al eerder met schrijvers als Reiner Merkel en Adelbert von Chamisso. Lernet-Holenia werd bewonderd door Rilke en Stefan Zweig. De laatste noemde Baron Begge een meesterwerk. Dat lijkt wat overdreven, maar we hebben wel te maken met bijzondere verhalen, zowel wat betreft de inhoud als de stijl.
Auteur
Alexander Lernet-Holenia (1897-1976) was een schrijver met een enorm oeuvre: romans, verhalen, poëzie, theaterstukken en filmscripts. Hij is te vergelijken met Sandor Marai die ook zo treffend de Midden-Europese sfeer wist te beschrijven. Lernet-Holenia was een aristocraat die in beide wereldoorlogen aan het front vocht. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers van Oostenrijk.
Lernet-Holenia blijkt een rasverteller. Het eerste verhaal speelt aan het eind van de Eerste Wereldoorlog. De hoofdpersoon Baron Bagge is een officier die met zijn bataljon in gevecht is verwikkeld met de Russen. We zijn getuige van enkele schermutselingen, maar er is ook een oponthoud in een stadje waar gefeest wordt en waar de Bagge in een zeer romantische liefdesaffaire belandt. We worden in het verhaal geconfronteerd met een wat doorgedraaide bevelhebber die wanhopig op zoek is naar de vijand. Hij geeft de gekste en meest onverantwoordelijke bevelen. Baron Bagge is een toegewijd en dapper militair, maar hij weet soms moeilijk droom en werkelijkheid te scheiden.
In het tweede verhaal gaat het om de hoofdmaarschalk La Trémouiller. Van Lodewijk de Twaalfde krijgt hij een militaire opdracht in Italië. Aan vechten komt hij niet toe. Hij begint eerst aan een andere opdracht: een kunstwerk bemachtigen. In Florence gaat hij op bezoek bij Leonardo da Vinci. Deze visite is kostelijk beschreven. Bijzonder geestig is het twistgesprek over een vlieg: heeft deze vier of zes poten. Men besluit een vlieg te vangen. Bij deze vangpoging komt een schilderij in beeld van een beeldschone, glimlachende vrouw.
Bougainville, een van de heren uit het gezelschap van La Trémouiller, wordt stapelverliefd op de afgebeelde vrouw. Hij wil haar koste wat kost ontmoeten. Leonardo zegt dat ze dood is, maar Bougainville gelooft niet dat da Vinci een dode vrouw schildert en gaat toch op jacht.
Fijn dat Martin Michael Driessen, zelf een rasverteller, deze twee kostelijke novellen naar Nederland heeft gebracht.
Alexander Lernet-Holenia – Baron Bagge / Mona Lisa – Vertaald uit het Duits (Der Baron Bagge / Mona Lisa) door Martin Michael Driessen. ISBN 978-90-282-1240-4, 141 pagina’s, € 21,50. Amsterdam: Van Oorschot 2021.