Tand om tand
Maffiavete zonder einde.
Het verhaal speelt zich in de jaren tachtig en negentig in Providence, een stad in Rhode Island (VS). Het is een vreemde wereld waarin de lezer belandt. Aan de ene kant gaat het over gewone mensen met gezinnen, zeker als het gaat om de hoofdpersoon Danny Ryan. Aan de andere kant zijn het keiharde criminelen die hun misdadige activiteiten bevechten op leven en dood. Voortdurend moet er wraak genomen worden. De conflicten spelen zich af tussen Ieren en Italianen. De gevechten groeien op een bepaald moment zelfs uit tot een complete bendeoorlog.
Auteur
Don Winslow (1953) is een Amerikaanse auteur van veelgeprezen en bekroonde internationale bestsellers. Hij schreef 22 thrillers en verschillende film- en tv-scripts. Enkele van zijn boeken zijn verfilmd. Stad in brand is het eerste deel van een trilogie.
De hoofdpersoon is de 29-jarige Danny Ryan. Hij is getrouwd met Terry, de dochter van bendeleider John Murphy. Deze ‘regeert ’vanuit de achterkamer van de pub Glocca Morra. Vroeger had de vader van Danny, Marty Ryan de leiding, maar die was aan de drank geraakt.. Danny probeert een fatsoenlijke burger te zijn. Hij heeft een baan in de haven, maar af en toe doet hij mee met berovingen van vrachtwagens. Hij verdient best aardig, maar niet zo veel als de Murphy’s. Voor Danny is geen plaats aan tafel van de Murphy’s. De oude Murphy, notabene zijn schoonvader, sloot hem buiten omdat hij beducht was voor de familie Ryan.
In een interview vertelt Don Winslow dat het boek Stad in brand gebaseerd is op de Ilias en de Odyssee. We zien al een verwijzing naar de klassieke literatuur in de spreuk in de inleiding Toen zag ik Ilium in vlammen staan…(Vergilius Aeneis Boek II). De belangrijkste parallel met de klassieken is de schone Helena. Al in de eerste zinnen van het boek treedt zij op: Danny Ryan ziet de vrouw het water uit komen. Is ze echt of ziet hij een flard uit een zoete droom over de zee? Later ontmoet hij haar weer op een feest. Hij herkent haar direct: De godin die hij uit de zee zag komen. Ze heeft een verhouding met de Italiaanse gangsterbaas Pauli Moretti. Op het feest gaat Danny’s broer Liam met haar aan de wandel en raakt ‘per ongeluk’ haar borsten aan. Als ze dit vertelt, ontstaat bij de Italianen grote woede. Pauli slaat Liam met een honkbalknuppel de hersens in… Hij wordt naar het ziekenhuis vervoerd en overleeft deze mishandeling nauwelijks. De bendeoorlog is begonnen. Behalve dat zowel deel twee en deel drie weer worden voorafgegaan door citaten uit de klassieken is er verder weinig te herkennen uit de Ilias en de Aeneis.
Het is de schrijver zeer goed gelukt om de sfeer in de verschillende families te beschrijven. Dat geldt in het bijzonder voor het feest bij de Italianen. Er was nog geen sprake van oorlog en de diverse bendes vieren dit feest met elkaar. De maaltijd is zeer overvloedig: Mosselen, krabben en andere zeevruchten. Grote pannen met spaghetti en saus, gevulde paprika’s en kleine Italiaanse sausiche. Heerlijk om te lezen.
De bendeoorlog zou heel spannend moeten zijn, maar de moorden worden vakkundig en emotieloos gepleegd. Voortdurend wordt er beraadslaagd wie het volgende slachtoffer moet worden. Dat wordt bijna eentonig. Typisch is het wel dat er soms wordt onderhandeld en dat er dan een bestand wordt gesloten. Vreemd is de rol van de politie. De gangsters gaan hun gang en de politie grijpt nauwelijks in. Natuurlijk is de politie weer eens corrupt. Het is wel tragisch dat Danny die zich het liefst afzijdig houdt steeds meer betrokken wordt bij de gewelddadigheden en zelfs de leiding krijgt bij de Ieren.
Deze meesterlijk geschreven thriller over de Amerikaanse maffia is een cadeautje voor de Nederlandse thrillerliefhebber.
Don Winslow – Stad in brand. Uit het Engels vertaald (City on fire) door Catherine Smit. ISBN 978-94-027-0958-2, 318 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: HarperCollins 2022.