Hond Tommy als vredesengel
Sociaalgetinte kasteelroman.
Zes jaar geleden was een conflict aanleiding tot de breuk tussen moeder Anne (71) en dochter Emma (40). Het gevolg van die breuk was dat Anne ook haar kleinkinderen Femke en Stan, toentertijd drie jaar en een baby, niet meer zag. Oma en moeder finito, hoofdstuk afgesloten. Anne maakt een lange reis en vestigt zich in een kustplaats. Ook Emma’s gezin verhuist. Maar zó afgesloten is het niet. Het conflict is nooit uitgelegd en afgesloten en dat suddert na. Als Femke in het park een mevrouw helpt om haar hondje Tommy te zoeken vindt ze kort daarna thuis een foto van een mevrouw die op haar lijkt. Een en een is twee en wat de som wordt krijgt nadere uitleg. Eind goed al goed.
Naar schatting hebben 20.000 grootouders geen contact met hun kleinkinderen meer, aldus Els de Groen in een bijwoord bij het boek. Zij is één van hen. Volgens De Groen kampen veel van die grootouders met schaamtegevoelens: Grootouderschap is immers een bron van geluk, als het juist tot verdriet leidt, zwijg je daar liever over. Met dit boek wil De Groen het taboe doorbreken en het onderwerp bespreekbaar maken. Het verhaal gaat niet over wie goed is of fout, maar over het verdriet dat mensen elkaar in hun onmacht aandoen.
Auteur
Els de Groen – Kouwenhoven (1949) is schrijfster, dichter en journalist. Ze was van 2004 tot 2009 lid van het Europees Parlement, waar ze deel uitmaakte van de fractie van De Groenen / Vrije Europese Alliantie. Na haar studie Frans werkte ze als lerares en schreef voor kinderen. Ze stapte over naar de AD Kinderkrant. Voor dit werk ontving ze in 1978 de Jantje Beton Prijs.
Na een groot aantal boeken voor de jeugd te hebben geschreven, volgde Tuig voor jong-volwassenen, dat in zes talen werd vertaald. Haar eerste boek voor volwassenen De Bruidskogel, 1999, ging over het oude en nieuwe Albanië.
De Vries reist veel, dat komt tot uitdrukking in haar werk. Oorlog, macht en onmacht zijn thema’s die ze veel beschrijft. Ook is ze actief lid van de Klimaatdichters. Haar boek over kernenergie Straling, mag het ietsje meer zijn? ging in ons land 60.000 keer over de toonbank. Haar boeken hebben, inclusief de dertig vertalingen, een oplage bereikt van 1,7 miljoen.
De Groen schrijft in dit boek over een onderwerp dat haar door haar eigen ervaringen op dat terrein emotioneel beroert. Haar én twintigduizend andere grootouders.
En tóch vind ik dit een zwak boek.
Om te beginnen: is het niet meer zien van de kleinkinderen zo’n taboe? Misschien in de kring van De Groen. Maar ik kan in de kring van bekenden zo al vier gevallen opnoemen waarbij de kleinkinderen onzichtbaar zijn en onzichtbaar zullen blijven. Tragisch, inderdaad, maar geen taboe. Integendeel. Frank en vrij erover praten maakt het eenvoudiger dat te dragen.
De Groen maakt met dit verhaal een vlot geschreven ‘sociale kasteelroman’, geen vriendelijke term, maar ik vind dat zij wat ál te simpel een al jaren slepende kwestie oplost. Zo gaat het meestal niet. Het doet mij een beetje denken aan het lichtvoetige tv-programma Het Familiediner (EO), waarin familieleden langlopende ruzies onder het oog van de camera tijdens een diner beslechten.
Een vlot geschreven novelle, die ongeloofwaardig lichtvoetig eindigt.
Els de Groen – Even kaas halen. ISBN 9-789-493-214811. 110 pagina’s, € €17,50. Haarlem: In de Knipscheer 2023.