Hoe is het om ziek te zijn?
Plezierige en minder plezierige gedichten over zieke zaken.
Het lezen van deze gedichten is in eerste instantie een kwestie van wennen. Het gaat om gedichten waarbij nauwelijks sprake is van ritme, metrum en melodie. Het gaat om een apart genre dat wel wordt aangeduid met vrije verzen of Light Verse. Deze term voor ‘plezierdichten’ wordt vaak gebruikt voor vormvaste gedichten waarin juist rijm, metrum en vaste versvormen belangrijk zijn. De dichter gebruikt veelvuldig de sonnetvorm met ingewikkelde varianten als de sonnettenkrans en het sonnettenkruis. De toon en de inhoud zijn over het algemeen nogal nuchter en soms zelfs rauw. De gedichten zijn heel persoonlijk en handelen over ziek zijn, de behandelaars en de reacties van de omgeving op het ziek zijn. Deze informatie laat de lezer zeker niet onberoerd.
Auteur
Jaap Bakker publiceerde eerder de light versebundels Hersenbeletsel en Afslag.I. Verder treft u zijn werk aan in diverse verzamelbundels. In 2020 werd hij 3e bij het Nederlands Kampioenschap Light Verse.
Wat vindt de dichter van zijn gedichten? Hij stelt zich bescheiden op door zich ‘verzenbakker’ te noemen. In het eerste gedicht Opdracht gaat zijn zelfspot wel erg ver:
Voor hem die de canon niet haalde
Jaap Bakker, die druiloor en oen
De dichter die levenslang dwaalde
En verzen schreef, zoet als citroen
Die naar een Nobelprijs niet taalde
Zijn jaren maar zat te verdoen.
De dichter is vaak verbitterd en negatief, bijvoorbeeld over het gebrek aan echt medeleven.:
Als iemand eens wil delen wat hem scheelt
Dan is er toch maar zelden interesse
Wel smoezenvindingrijkheid en -souplesse
De trommelvliezen dekt men af met eelt.
Heel negatief is hij over medicijnen:
Voor alle kwalen heeft de farmacie iets op de planken
Het gaat alleen maar om het geld, ja typisch iets inhaligs
Ze lachen met hun beurzen vol en hun patiënten janken
Dus weg met medicijnen, want ze hebben iets metaligs
Als iemand echt iets slikken moet, dan liever toch iets zaligs?
Het taalgebruik is niet erg verheven, het is rechttoe rechtaan. Soms een beetje grof: het leven is maar kut; mijn gat; zeiker. Hij gebruikt ook lange zelfbedachte woorden: knufjeblunderactivisten; breiniseenzeefziekte; allesseizoenendip. Een opvallend verschijnsel van de gedichten is het veelvuldig gebruik van rijm. De sonnetten vertonen keurige rijmschema’s. Meestal is er sprake van een natuurlijk en passend gebruik van rijm, maar soms is de keuze van de rijmwoorden wat geforceerd, dan is er sprake van rijmdwang. Enkele voorbeelden:
Voor hoofdpijn vaak wat Paracetamol
Bij diarree wat extra Toiletrol
Maar ingeplugd en wel rolt uit mijn hub
Een dagelijkse grap als kwak make-up
Met noodlot wordt er niet gekissebist
Vandaag ben ik niet op mijn okselfrist
De bundel kent zeker ook fraaie gedichten. Het hoogtepunt van de bundel zijn wat mij betreft de vier gedichten over de jaargetijden. Het sterkste van deze gedichtenbundel is de inhoud. Het gaat om een authentieke hartenkreet van een zieke die buiten de samenleving staat en weinig steun ondervindt. Je wordt hier zeker door geraakt.
Een gedichtenbundel met een indrukwekkende inhoud
Jaap Bakker – Een zieke is een oude trui. Plezierige en minder plezierige gedichten over zieke zaken. ISBN 978-94-0363-928-4, 130 pagina’s, € 17,51. Zwolle: Eigen Beheer 2023.