Later is net niet te laat
Een leven lang weglopen.
Als Andreas Klein een appje krijgt van zijn jongere broer Jan verbaast hij zich over de tekst. ‘Wil je me helpen? Ik wil je graag spreken. Kom je naar me toe? Alsjeblieft?’ Dringende woorden, alsof Jan hem hard nodig heeft. En dat terwijl de band met zijn broertje nooit echt hecht is geweest en Jan nu, met zijn partner Carlos, sinds vijftig jaar zijn leven leidt in Barcelona. Terwijl Andreas de woorden laat bezinken, belt zijn broer Edward hem, het nakomertje uit het gezin. Ook hij heeft Jans oproep ontvangen. De broers besluiten samen te gaan.
Hoewel Andreas en Jan nooit hecht waren, is de laatste nooit uit zijn gedachten verdwenen. Het broertje was ‘vreemd’, ánders. Hij hield niet van voetballen, wilde vader-en-moedertje spelen waarbij híj dan de moeder moest zijn, Jan speelde met poppen, had een voorkeur voor mooie kleren. Jan leek wel een meisje. Andreas had een afkeer van dat broertje dat gepest werd en waarvoor hij niet wilde opkomen omdat hij dat pesten diep in zijn hart terecht vond, hij leek verdorie wel een homo en daar werd hij dan ook voor uitgescholden. Op een dag neemt hij zelf tegenover Jan dat besmette woord in de mond. Het gevolg is dat Jan wegloopt en het gezin uren in onzekerheid laat zitten. En het gekke is: Andreas is niet blij dat hij van hem af is, hij is dodelijk ongerust! Het weglopen is een levenslange brandvlek op zijn relatie met Jan.
Als Edward en Andreas in Barcelona aankomen blijkt Jan stervende. Hij vraagt zijn beide broers hem nog een grote dienst te bewijzen. Edward weet niet van de verstoorde relatie tussen Jan en Andreas. Hij is geboren na de ‘weglooppartij’. Andreas haalt herinneringen op, hij wil iets goed maken met zijn stervende broer wat nooit echt uitgesproken is. De dagen van vroeger herleven. Hebben zij nog tijd voor verzoening?
Auteur
Hans Münstermann (1947) debuteerde in1992 met No Flash. Kort daarop volgden De laatste Nederlandse man en Korte historie van het Nederlandse volk. Zijn literaire romans gaan over Münstermanns alter ego Andreas Klein. Klein is een babyboomer, zoon van een Duitser en een Nederlandse, die trouwden op 10 mei 1940, de dag dat Duitsland Nederland binnenviel. De boeken over Andreas Klein worden wel generatieromans genoemd. Voor deel 5, De bekoring, won de auteur de AKO-literatuurprijs. Hetzelfde boek stond genomineerd op de shortlist 2006 van de Gouden Doerian, de slechtste Nederlandse literaire roman. Amusant bewijs voor het verschillen van smaken. Later is ook een Andreas Klein-boek. Münstermann vormt samen met Jacques Hendrikx een schrijversduo, onder de schuilnaam Jan Tetteroo. Deze romans spelen zich af tegen de achtergrond van allerlei maatschappelijke onderwerpen uit het eind van de twintigste eeuw.
Later geeft, evenals voorgaande boeken over Andreas Klein prachtig weer hoe iemand naar dingen kijkt, erover nadenkt en tot een mening komt. Subtiel, empathisch, treurig soms, maar in de beschrijving van zo-was-het-vroeger ook vol verbazingwekkende humor. Hoe bestáát-het… ja, hij pakt de geschiedenis met beide handen beet en verwoordt de herinneringen van boomers met lachen en tranen samen.
Münstermann is een schrijver van groot formaat. Zijn Andreas Klein brengt de geschiedenis van de wereld van toen op beeldende wijze tot leven. Münstermann pakt steeds kort delen van Kleins geschiedenis op, hij moet stof genoeg hebben voor meer van die prachtige boeken en daar hoop ik op.
Hans Münstermann – Later. ISBN 9-789-462-9725-44,223 pagina’s, €20,99. Amsterdam: Uitgeverij De Kring 2023.