Is Amsterdam aan het vertrutten?
Links lullen, rechts vullen.
Amsterdam, je houdt ervan en wil er wonen. Of je haat het en mijdt het als de pest. Die haat wordt mede veroorzaakt door de onevenredig grote invloed die Amsterdammers en met name inwoners van de grachtengordel menen in te moeten nemen in de Nederlandse politiek en de media. Eigenlijk is Amsterdam een fremdkörper in Nederland. Het is nog te vroeg om te constateren dat met de komst van het huidige kabinet een trendbreuk is ingezet.
Sinds het eind van de vorige eeuw rukken de yuppen op in Amsterdam. Ze werken op de Zuidas en wonen in de grachtengordel en de omringende wijken zoals De Pijp, als ze het zich tenminste kunnen veroorloven want de huizenprijzen (koop én huur) zijn exorbitant hoog en stijgen nog steeds. De samenstelling van deze groep, oorspronkelijk bestaand uit bankiers, effectenhandelaars, verzekeringsmensen en advocaten, is inmiddels uitgebreid met PR-mensen en zogenaamde influencers die een meer dan modaal inkomen verdienen met het aanprijzen van zaken, waar volgens sommigen niemand écht op zit te wachten. Deze groep mensen onderscheidt zich graag van anderen door een afwijkend koop-, eet-, drink-, sport en verder gedrag en heeft daar ook nog veel geld voor over en verdient dat desnoods met bijbaantjes. Wie afvalt in deze ratrace moet verhuizen naar Almere of Purmerend en misschien zelfs klant worden bij de Voedselbank.
De schrijver noemt deze yuppen wel de havermelkelite omdat ze hun neus ophalen voor ‘gewone’ (koffie)melk. Belangrijke onderdelen van hun dieet zijn zuurdesembrood van speciale bakkers en natuurwijn. In de weekends gaan ze los en aan de drugs.
Auteur
Jonas Kooyman (1989) studeerde journalistiek aan de Universiteit van Amsterdam en literatuur in New York. Hij schreef voor het NRC, maar zegde zijn baan op om zich fulltime aan zijn instagrampagina, podcast en nieuwsbrief over wat hij de havermelkelite noemde en waartoe hij zichzelf ook rekent. Hij heeft inmiddels 173.000 volgers en 18.000 abonnees.
Na een langdurige inleiding in het fenomeen havermelkelite bespreekt Kooyman in verschillende hoofdstukken diverse aspecten.
Lululemon en luxe gyms: de sportklasjesgekte van de havermelkelite biedt onder meer een hilarische passage over doorschijnende yogabroeken. Vrouwen die de broeken terugbrachten naar de winkel, moesten soms bukken om hun klacht te ‘bewijzen’. Als reactie op de klachtenregen liet Wilson (de oprichter; AK) weten dat de broeken doorschijnend werden door de dijen van de draagsters. Ofwel: zijn broeken waren niet voor dikke vrouwen.
In Geld, roem en viraal gaan: hoe ik een influencer werd lezen we hoe de schrijver zelf zwichtte voor het grote geld.
VanMoofs, klimaatdocu’s en overwinteren in Kaapstad: de morele ambiguïteit van de havernelkelite behandelt onder meer de opkomst en ondergang van de fietsenboeren Van Moof en het hypocriete klimaatgedrag van de yuppen.
Middelmatige restaurants en iedereen dezelfde kleding: waarom alles op elkaar lijkt. Eigenlijk gaat Amsterdam, net als Londen en Berlijn, er steeds meer uit zien als een filiaal van New York.
Lededenclubs, dakzwembaden en pro-doors: de steeds hogere muren van de stad-in-de-stad. Aan de toegang tot steeds meer gelegenheden en evenementen is een (fors) prijskaartje verbonden. Zo betaal je voor een onbeperkt jaarabonnement van wellnesscentrum Renessence 16.500 euro.
En dan, als alles niet meer zo gladjes verloopt Paniekaanvullen en burn-out aankopen: de keerzijden van het influencerschap.
Iets van spijt blijkt uit Van driegangenmenu’s naar darkrooms: de veryupping van het nachtleven. Tenslotte in Ode aan de stad. Uiteindelijk vindt de auteur het ook maar niks.
Ik heb dit boek met stijgende afkeer gelezen. Wat een aanstellers. De halfhartige houding van de auteur vindt ik bijzonder irritant. Huili huili. Vroeger hadden we hier een kernachtige uitdrukking voor: Links lullen, rechts vullen. Bah.
Jonas Kooyman – De havermelkelite. Hoe de nieuwe yup de stad onherkenbaar verandert. ISBN 978-94-9332-070-3, 181 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Das Mag Uitgevers 2024.