Een familie-epos
MAGA: Make America Great again.
De roman handelt over de familie Schönwald: de ouders Hans-Harold en Ruth en de kinderen Chris, Karolin en Bennie met hun relaties. Het verhaal speelt zich af in een week. Bij twee bijeenkomsten is de familie volledig aanwezig. De eerste is de opening van de boekhandel van Karolin. De tweede is een barbecue bij het huis van Bennie en zijn vrouw Emilia. De verschillende personen worden vanuit een wisselend perspectief beschreven. De vele flash-backs geven inzicht in de levens van de familieleden. Ook allerlei maatschappelijke ontwikkelingen krijgen de aandacht, zoals het Trumpisme in het huidige Amerika, waar Chris mee te maken heeft. Het hoofdthema vormen de familierelaties die stroef verlopen door gebrekkige communicatie.
Auteur
Philipp Oehmke (1974) is een Duitse journalist en schrijver. Hij werkte voor de Süddeutsche Zeitung en Der Spiegel. Van 2015 tot 2020 werkte hij in New York. Bekend werd hij door zijn biografie van de Duitse punkrockband Die Toten Hosen. De Schönwalds is zijn debuutroman. Momenteel werkt hij aan een vervolg.
Het boek begint met een hoofdstuk vol actie. Het gaat om de opening van de gay-lesbische boekhandel van Karolin in Berlijn. Op de gevel staat THEY/THEM BOEKHANDEL VOOR QUEER LITERATUUR. Wat een feest had moeten worden wordt echter een rel. Een groepje demonstranten bekogelt de zaak met verfbommen. Je zou verwachten dat er geprotesteerd werd tegen het queer-karakter van de winkel, maar het ging om de bekostiging van de winkel. Volgens de actievoerders was het bedrijfskapitaal afkomstig van nazifamilieleden. De leus: Gebouwd, gebouwd … met nazigoud! De oudste zoon Max, professor in de literatuurwetenschap, gaat in discussie met de demonstranten.
Een van de interessantste hoofdstukken is Long Island Sound,gewijd aan Christiaan Schönwald. Hij was litaratuurprofessor, maar werd ontslagen. Later wordt de reden uitvoerig behandeld. Chris heeft een volmaakt andere baan gekozen: van een linkse academicus was hij uiterst rechts geworden. Hij was toegetreden tot het campagneteam van Trump, ook wel aangeduid als ‘The Donald’. Zijn beweging werd MAGA genoemd, een afkorting van Make America Great Again. Chris werd vorstelijk betaald. Zijn werk bestond uit: toespraken, podcasts, You Tube shows, televisieoptredens en hij had een taak als campagneadviseur. In zijn toespraken legde hij zijn publiek uit dat Trump geen leugens gebruikte. Voor leugens zijn waarheden nodig en waarheid is een illusie. Het gaat om een gebrekkige interpretatie van feiten. In zijn toespraken spreekt hij net als Trump over de linkse tegenstanders als de snowflakes, mensen die denken dat ze heel bijzonder zijn en die willen dat anderen zich moeten aanpassen.
Naast Chris is Ruth, de moeder van het gezin, de boeiendste figuur. Haar grootste frustratie is het feit dat ze haar veelbelovende carrière als germaniste aan de universiteit heeft opgegeven voor haar gezin. Ze was bezig te promoveren op een studie over Thomas Mann. Hoewel ze erg leed in haar rol als huisvrouw, gedroeg ze zich niet als een gefrustreerde. Van haar vader had ze geleerd never complain, never explain. Ruth droeg een groot geheim met zich mee, maar zo zei ze: stinkende potjes moeten gedekt blijven. Later in de roman wordt het geheim onthuld. Het gezin kenmerkte zich door haar geslotenheid. Er heerste een zwijgcultuur en een onvermogen te communiceren, ook bij haar kinderen.
De overige personen komen allemaal in beeld, zij het wat minder uitvoerig. Dat zijn allereerst vader Hans-Harold, officier van justitie en dochter Karolin. Bij haar is de grote vraag of ze lesbisch is. De jongste zoon Benni die getrouwd is met Emilia. Haar schatrijke vader zorgt ervoor dat ze in een prachtig huis wonen en niet hoeven te werken. .
De Schönwalds is een rijk en indrukwekkend boek dat behalve een familiebeschrijving veel informatie bevat over maatschappelijke ontwikkelingen . De schrijver gebruikt daarbij begrippen als: post-truth-samenleving, cancel cultuur, poststructuralisme, interpretatiedictatuur, identiteitspolitiek. Deze worden nauwelijks uitgewerkt. Daarnaast gebruikt hij veel Engelse termen. Dat maakt dat de tekst niet altijd toegankelijk is.
Philipp Oehmke – De Schönwalds. Vertaald uit het Duits (Schönwald) door Chiara Tissen. ISBN 978-94-93305-42-7, 557 pagina’s, € 27,99. Amsterdam: Meridaan Uitgevers 2024.