Vijftig jaar Ome Willem
Geautoriseerde biografie van Edwin Rutten.
Edwin Alexander Maria Rutten (Groningen 1943) is een bekende jazzzanger, drummer, acteur en presentator en bij velen populair als het alter ego van Ome Willem, de centrale figuur in het VARA-kinderprogramma De film van Ome Willem (1974-1889), waarvan meer dan 200 afleveringen zijn gemaakt. Dit boek is de door Rutten zelf geautoriseerde biografie.
Auteur
Geke Mateboer (Genemuiden, 1960) begon op haar negentiende als journalist. Ze schreef onder andere voor De Stentor en de Meppeler Courant. Tegenwoordig werkt zij als communicatieadviseur bij de provincie Overijsel. Zij schreef columns, onder andere in het Nedersaksisch en enkele historische boeken.
Mateboer schreef deze biografie, nadat de eerdere boeken Dag Rakkers! De zeven levens van Edwin Rutten door Rudie Kagie en En zo klom hij naar boven… Over Ome Willem door Haye van der Heyden niet door Rutten waren geautoriseerd. Mateboer kon wel vrijelijk gebruik maken van het werk van Kagie. Het hele proces heeft soap-achtige trekjes.
Het boek begint dramatisch. Edwins moeder moest zo nodig ‘leuke dingen doen’ en dumpte haar twee kinderen in een vakantiekolonie of kindertehuis in Zandvoort. Gelukkig trof hij het met zijn stiefvader, de filmregisseur Gerard Rutten, die hem op verschillende gebieden stimuleerde.
Edwin’s school- en studententijd en muzikale loopbaan worden op de voet gevolgd. Uiteraard is een omvangrijk hoofdstuk gewijd van Ome Willem, ooit bedacht door Aart Staartjes. Generaties rakkers en andere volwassenen genoten ervan. Enerzijds was er een strak draaiboek, anderzijds moest Ome Willem continu improviseren op onverwachte kinderopmerkingen. ‘We hebben een nieuw bankstel’. ‘Zo, wat voor kleur?’ ‘Ome Willen, hou jij ook van neuken?’ ‘Jawel rakker, maar nu even niet.’
Topschrijvers, waaronder Willem Wilmink (deze vuist op deze vuist), verleenden hun medewerking en de muzikale leiding was in handen van hoofdgeitenbreier Harry Bannink. Lachen om ‘het papje’ en natuurlijk het ‘broodje poep’ (Bah Ome Willem).
Ook de vele activiteiten van Rutten tijdens en na Ome Willem komen uitvoerig aan de orde. Muziekprogramma’s, Kinderen voor Kinderen (Ik ben toch zeker Sinterklaas niet), Het Klokhuis, Jazz op Zes, commentator bij het nieuwjaarsconcert van de Wiener Philharmoniker, dagvoorzitter. Nu hij de tachtig is gepasseerd neemt hij enigszins gas terug. Wel liet hij zich door Sigrid Kaag strikken om lijstduwer van D66 te worden bij de Haagse gemeenteraadsverkiezingen van 2022.
Het boek bevat enerzijds een (te?) gedetailleerde biografie van Rutten, anderzijds moeten er stukken zijn weggelaten. Zo lezen we ergens dat hij trouwde en een hele tijd later dat zijn huwelijk uitliep op een scheiding. Zijn eerste vrouw wordt nergens vermeld en ook aan ’s mans twee dochters wordt nauwelijks aandacht besteed. Dit in tegenstelling tot Rutte’s tweede? Vrouw, de ‘klassieke’ zangeres Annett Andriessen (mezzosopraan) die wel prominent aanwezig is en trouwens meehielp met de beeldredactie van dit uitvoerig geïllustreerde boek.
Het boek is vlot geschreven, maar krijgt toch enigszins het karakter van een hagiografie. Alles is even leuk en aardig. Heeft Edwin Rutten dan helemaal geen wat minder positieve eigenschappen of andere ondeugden? Toch maar eens even die andere boeken bekijken.
Geke Mateboer – Dag Rakkers. Vijftig jaar Ome Willem. ISBN 978-94-9328-342-1, 282 pagina’s, € 24,50. Enschede: AFdH Uitgevers 2025.