Martin Michael Driessen – Een ware held. ISBN 978-90-284-2535-4, 64 pagina’s, € 9,90. Amsterdam: Wereldbibliotheek 2013.
Een verhaal dat zich afspeelt in Italië tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Na de zeer goed ontvangen roman Vader van God komt Martin Michael Driessen nu met een spannende en ontroerende novelle. Het verhaal speelt zich af in Italië tijdens de Eerste Wereldoorlog. Driessen voert hier de beruchte Italiaanse generaal Cadorna (1850-1928) ten tonele. Hij was een wrede officier die tienduizenden soldaten de dood heeft ingejaagd. Niet alleen omdat hij ze onverantwoordelijke acties liet uitvoeren, bijvoorbeeld door ze de kale Dolomieten-toppen op te jagen tegen de Oostenrijkse mitrailleurnesten, maar ook door honderden soldaten te executeren, omdat ze in zijn ogen laf waren geweest.
In dit verhaal is dat ook het geval. Een Italiaans bataljon moest een bergpas verdedigen. De Oostenrijkers veroorzaakten een lawine. De Italiaanse soldaten hadden hier geen verweer tegen en moesten vluchten. Generaal Cadorna vond het laf dat ze gevlucht waren terwijl ze niet beschoten werden. Op een bergplateau wachten nu 176 soldaten op hun straf. De generaal zal zelf met zijn vliegtuig naar hen toe komen om uit hun midden 44 soldaten standrechtelijk te laten executeren. Dat betekent dus één op de vier.
Onder de soldaten bevinden zich twee broers: Luigi en Beppo Fresci. Ze hebben deze situatie al een keer eerder meegemaakt, toen ging het om één op de tien. Bij die gelegenheid waren ze de dans ontsprongen. Maar zal dat nu ook lukken? De manier waarop de broers met elkaar omgaan en met elkaar praten is zeer ontroerend. Ze willen het zo arrangeren dat in ieder geval één van hen blijft leven. Bij hen is sprake van volkomen belangeloze broederliefde en opofferingsgezindheid.
De wachtende soldaten hebben honger, maar krijgen geen eten. Opvallend is dat er door de mannen niet gemopperd wordt, ook niet over de toch zeer onrechtvaardige straf die hen te wachten staat. Luigi had nog een blikje sardientjes meegekregen van zijn vrouw en dat al die tijd bewaard. Hij wil ze samen met zijn broer opeten. Na een lange worsteling is het blikje eindelijk open. Andere hongerigen naderen. Uiteindelijk delen ze de vier sardientjes met drie andere soldaten: Tegelijk gingen de hoofden omlaag en de handen omhoog, en ze aten. Na enkele tellen was het maal voorbij. Het verhaal van de sardientjes is een prachtige scène. Ik zal nooit meer naar een blikje sardientjes kunnen kijken zonder aan dit fragment te denken.
Over het verdere verloop van het spannende verhaal zal ik niets zeggen; de afloop is zeer verrassend. Het lezen was een bijzondere ervaring. Het verhaal is kort, maar een prachtig afgerond geheel.
Driessen laat ook hier zien dat hij kan schrijven en het genre van de novelle volledig beheerst. In een novelle moet het gaan om een belangrijke gebeurtenis die cruciaal is in het leven van de hoofdpersonen. Dat is hier zeker het geval. Ook in dit boek maakt hij weer gebruik van fraaie beeldspraak en weet hij met weinig woorden sfeer en spanning op te roepen.
Een interessant en zeer menselijk verhaal dat ook nog spannend is.