Saskia Noort – Debet . ISBN 978-90-414-2298-9, 255 pagina’s, € 19,95. Amsterdam: Anthos 2013.
Spannend vervolg op De eetclub.
Na ongeveer tien jaar scheef Saskia Noort een vervolg op De eetclub. Op de flaptekst staat: ‘Wordt het geheim van De eetclub eindelijk ontrafeld?’ Dit boek is inderdaad een vervolg: dezelfde groep mensen en dezelfde hoofdpersoon: Karen van der Made. Om het goed te begrijpen is het wel handig als je De eetclub hebt gelezen, want de vele namen zijn anders wat verwarrend. Ook Debet is een spannende thriller.
De eetclub heeft een stevig begin: een brand met een dodelijk slachtoffer. Debet begint met een dodelijk auto-ongeval. De echtgenoot van Karen pleegt op deze wijze zelfmoord. De ellende wordt compleet als ook nog eens blijkt dat ze financieel volledig aan de grond zit, haar bankpasjes worden geblokkeerd en Karen en haar overleden man blijken enorme schulden te hebben. Hun riante Gooise villa moet verkocht worden. Gelukkig wordt Karen ‘geholpen’ door haar vroegere minnaar Simon. Hij biedt haar woonruimte aan in Bergen. Het tweede deel van het boek speelt zich daar af. Ze ontmoet er vroegere vrienden, maar iedereen is erg veranderd.
In haar eentje moet ze opboksen tegen het mannenclubje, the brotherhood, waar haar man Michel Brouwers ook deel van uit maakte. De heren houden zich bezig met allerlei malafide financiële transacties. Het lijkt een beetje op het wereldje van de Amsterdamse vastgoedmaffia, compleet met liquidaties. Net als in De eetclub weet Karen zich goed te weren tegen deze kliek. Vooral het eind van het boek is erg spannend en verrassend.
Saskia Noort geeft veel ruimte aan de beschrijving van het Bergense milieu, de nouveau riche, met de verwende vrouwtjes in hun Mini Coopertjes en hun gebotoxte gezichten.
Het mooist komt dit uit bij een feest. Ze ontmoet daar Patricia: ‘Ze valt me om de hals en drukt drie kussen op mijn wangen. Ze ruikt naar drank en Chanel N°5. Haar borsten lijken van plastic.’ In dit verband is ook het stukje over de kerstaankopen bij de slager heel treffend: ‘In de biologische slagerij staat een zee van bontkragen. Het hele dorp lijkt zich hier verzameld te hebben om vlees voor de kerst in te slaan.’ In beschrijvingen van de Bergense jetset lijkt het boek soms op Super gelukkig van Tatjana van Zanten die daarin de Bloemendaalse happy few op rake wijze beschreef.
Noort hanteert zeer eigentijdse taal en er komen ook de meest moderne begrippen en communicatiemiddelen in voor. Een kleine bloemlezing: ze heeft last van cashflow en ze draagt Uggs. Bij de Apple Store haalt ze een iPhone 5 en ze maakt gebruik van WhatsApp. Jonge vrouwen die rijke, oudere mannen vanwege hun geld aan de haak slaan, heten golddiggers en roofkippen. Een groot gevaar van dit modieuze taalgebruik is, dat het ook snel veroudert. Over enkele jaren worden in deze kringen die alle trends snel volgen hele andere termen gebruikt. Dat geldt tevens voor kleding en apparatuur, ook daar is sprake van voortdurende vernieuwing.
Op het – wat mij betreft minder geslaagde – cover staat dat het om een literaire thriller gaat. Deze term is inmiddels al weer tijden ingeburgerd, maar dekt vaak de lading niet en dat is ook bij dit boek het geval. Alleen bij grootmeesters als Eric Ambler, Graham Greene, John le Carré en enkele Scandinavische topauteurs zou je deze term met recht mogen gebruiken. Bij hen is sprake van diepgaande karakterbeschrijving en -ontwikkeling. Daarvan is hier geen sprake. Van de taal zou je bij literatuur ook wat meer mogen verwachten, bijvoorbeeld ten aanzien van de beeldspraak. Met die taal is in dit boek overigens verder niets mis. Het is goed geschreven: heldere, korte zinnen die lekker lezen.
Debet is een spannende thriller, maar het boek had spannender kunnen zijn. Het verhaal is heel verrassend en er zijn spannende situaties, maar die had de schrijfster meer kunnen uitbuiten, het verhaal leent zich daar heel goed voor. De hoofdpersoon doet veel speurwerk, maar ontdekt betrekkelijk weinig. Pas aan het eind komen alle onthullingen en er is een epiloog nodig om het allemaal nog eens uit te leggen.
Een geslaagd en spannend boek dat je achter elkaar wilt uitlezen.
Zoveel hoofden, zoveel zinnen. Mede-recensent Jeroen Groekspoor is minder enthousiast: http://www.zijnzegje.nl/recensie-literatuur-5/