Juweeltje

Lize Feryn – Dagboek van Marie. ISBN 978-90-223-2937-5, 155 pagina’s, € 22,99. Antwerpen: Manteau 2014.

Fijnzinnig portret van een Vlaamse jonge vrouw die opgroeit tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Het is binnenkort 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) voor België begon met het binnenvallen van de Duitse troepen. Dit feit wordt uitgebreid herdacht. Onlangs werd in dit kader de boeiende tiendelige televisieserie In Vlaamse Velden uitgezonden door onze zuiderburen.

De hoofdpersoon van deze serie is Marie, de dochter van de Gentse gynaecoloog Philippe Boesman, aan het begin een vijftienjarige puber, die dokter wil worden en als dat niet lukt in ieder geval verpleegster. Daarnaast is ze onvoorwaardelijk trouw aan haar broers Vincent en Guillaume, die al snel opgeroepen worden voor het Belgische leger. Enerzijds een dromerig meisje, maar anderzijds iemand die weet wat ze wil en zo nodig keihard voor zichzelf kan zijn en er niet voor schroomt conflicten aan te gaan met haar omgeving ten behoeve van de lijdende mens.

De rol van Marie wordt vertolkt door de jonge actrice Lize Feryn, die zich zo wist in te leven in haar rol, dat ze, gebaseerd op het basisverhaal van de serie, een Dagboek van Marie schreef. We lezen daarin wat Marie overkomt en wat ze daarbij denkt. Hoe ze een medisch handboek verslindt en soms mee mag helpen met het verzorgen van gewonden. Hoe ze vernederd wordt door haar grootmoeder nadat deze haar betrapt op het smokkelen van illegale documenten:

‘Het was jaren geleden dat bonne-maman haar stok had gebruikt. Het deed pijn, maar ’t is die houding die me vernedert. Op handen en knieën, rok omhoog.’

Desondanks gaat ze door met illegale zaken, maar loopt tegen de lamp en de Duitse soldaat Hans-Peter, die verliefd op haar is, helpt haar aan valse papieren. Marie brengt de nacht met hem door en vlucht de volgende morgen naar Nederland, wat haar bijna noodlottig wordt. Dan blijkt ze zwanger, maar kan op dat moment geen kind gebruiken en aborteert zichzelf. Ze schrijft op: ‘Ik heb ons kind gedood’.

In Engeland volgt Marie een verpleegstersopleiding, waarna ze naar het front vertrek en haar broers weer tegenkomt. Als Vincent wordt beschuldigd van verkrachting redt ze hem van de kogel door een nacht met een officier door te brengen. Ze hoopt dat Hans-Peter zal begrijpen wat ze voor Vincent heeft gedaan. ‘Ik schaam mij diep’. Ze sluit nu haar dagboek af:

‘Vroeger zag ik zin in neerschrijven wat geweest is. Dit altijd op zak als belofte mezelf trouw te blijven. Maar mijn herinneringen zijn te groot geworden voor dit boek. ‘t is tijd om vooruit te kijken’. De lezer zou graag willen weten hoe het met Marie verder gaat…

Het boekje is gezet in een lettertype dat mooi aansluit bij de ‘handgeschreven’ passages. Wie de serie gezien heeft herkent ‘Maries’ vele tekeningen, prachtige illustraties. Kun je het boekje ‘los’ lezen zonder de serie gezien te hebben? Ik denk het wel.

Lize Feryn schrijft net zo naturel als ze speelt.