Michael Berg – Heller. ISBN 978-90-443-4310-6, 415 pagina’s, € 19,95. Amsterdam: The House of Books 2014, inmiddels tweede druk.
Bekende televisieproducent wordt tijdens life uitzending geconfronteerd met zijn verleden.
De ik-figuur uit dit boek, Tobias Heller lijkt het mooi voor elkaar te hebben. Hij is een succesrijk televisieproducent en staat aan het hoofd van een miljoenenconcern. Zijn zestigste verjaardag nadert en hij wordt gevraagd voor een functie in het nieuwe kabinet dat wordt geformeerd. Een mooi moment om terug te treden als CEO van zijn bedrijf Heller Entertainment Factory (HEF), zijn opvolger is er klaar voor.
Tobias vindt het niet meer dan natuurlijk als hij wordt gevraagd als hoofdpersoon van een aflevering van Een goed gesprek, een drie uur durend televisieprogramma van de publieke omroep. Doet hij hier verstandig aan? De makers van het programma zijn bepaald geen fans van Heller en wat gebeurt er als ze gaan graven in zijn verleden? Heller denkt dat hij alles onder controle heeft en gaat de confrontatie aan. Zelfs de recente vermissing van zijn zoon is voor hem geen reden om de uitzending uit te stellen.
Het grootste deel van dit boek bestaat uit het verloop van het televisieprogramma, onderbroken door flashbacks uit het leven van Heller, afkomstig uit een mijnwerkersmilieu. Zijn vader heeft bij een ongeluk in de mijn beide benen verloren, hij is een alcoholist die zijn vrouw en zijn kind slaat. Tobias wil koste wat het kost niet de mijn in. Hij heeft het geluk dat een rijk echtpaar hem tijdelijk in huis neemt. Hij grijpt elke kans aan die hij krijgt en werkt zich op. Zijn succes gaat wel ten koste van vrouw en kinderen, waarvoor hij maar weinig tijd heeft.
Tijdens het programma krijgt de confrontatie van Heller met zijn verleden een geheel eigen dynamiek. Lukt het hem ongeschonden het einde van het programma te halen terwijl heel Nederland ademloos toekijkt? Wordt hij slachtoffer van zijn eigen hunkering naar erkenning?
Michael Berg heeft een omroepcarrière achter de rug. Dat blijkt uit de fascinerende manier waarop hij de voorbereiding en het verloop van de uitzending beschrijft en hoe Heller alles ondergaat in contact met de visagiste, de opnameleider, de regisseur en de presentator. Het programma is een prachtige parodie op Zomergasten en de spilzucht van de publieke omroep wordt genadeloos aan de kaak gesteld. Onwillekeurig moest ik bij bepaalde passages denken aan Joop van den Ende als HEF Hellers Ellende Fabriek wordt genoemd door een journalist (Joop van Ellende). Ook Hellers eigen televisiezender mislukte jammerlijk.
Intrigerend is Tobias’ relatie met zijn tweede vrouw, Xenia. Zij verleidt hem al als vijftienjarige ‘vamp’. Ze is echter ook een heel intelligente vrouw met veel interesse in cultuur. Wat ziet zij in de producent van platte tv-spelletjes?
Is dit een thriller? Dat hangt ervan af hoe je thriller definieert. Ik vind het niet belangrijk. Het is gewoon een meeslepend en zo nu en dan best spannend verhaal. Je ziet het door de ogen van Tobias. Pas als je het boek uit hebt blijkt diens zelfbeeld niet te kloppen. Een bizarre ervaring.
Vorig jaar won Michael Berg de Gouden Strop met Nacht in Parijs (zie http://bit.ly/14zulWz). Ik heb daar toen van genoten. Met dit boek heeft hij zichzelf overtroffen.
Dit boek is tevens op woensdag 14 mei 2014 uitgebreid besproken in het programma Puur Cultuur op MeerRadio. Het geluidsbestand staat hieronder.